Door: Adriaan DolkHet rapport ‘De Vallende Burgemeester’ verscheen in juni 2006 in opdracht van het ministerie van BZK en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters en is – naar ik mag veronderstellen - actuele lectuur voor de leden van de vertrouwenscommissie die zich bezinnen op de eventuele herbenoeming van de burgemeester van Rheden. Half januari, las ik, wordt dit advies verwacht. In dit verband is het ook voor de bezoekers van het weblog Politiek Rheden, voorzover geen lid van deze commissie, interessant om van de inhoud van het rapport kennis te nemen. Op deze plaats kan het niet anders zijn dan een summiere bloemlezing maar op internet is het rapport onverkort te raadplegen.
Allereerst is er te lezen dat een gedwongen vertrek van een burgemeester de laatste zes jaren zich steeds vaker voordoet. In deze zes jaren zijn 36 ‘gevallen’ burgemeesters getraceerd, waarbij inbegrepen een aantal die ‘vrijwillig’ gedwongen zijn vertrokken. Van die 36 cases zijn er 28 in diepte geanalyseerd. Meestal zijn de gevallen burgemeesters ouder dan 50 jaar en meestal zijn ze al eerder burgemeester geweest in een andere gemeente.
Er zijn een tweetal ‘constanten’ uit de analyses naar voren gekomen. In 26 van de 28 geanalyseerde gevallen was de burgemeester zelf een risicofactor en droegen zij zelf bij aan hun eigen val.
- De gevallen burgemeesters zijn onvoldoende in staat om de eigen tekortkomingen te signaleren, daarover zelf na te denken en er vervolgens iets aan te doen. Deze ‘blinde vlek’ is besproken met een aantal deskundigen die veel bij coachings- en nazorgtrajecten van ex-burgemeesters betrokken waren en zij bevestigden deze constatering.
- Een tweede constante tekortkoming is het hanteren van een bestuursstijl die niet meer past bij een eens actuele profielschets van de burgemeester.
De onderzoekers bevelen elke vertrouwenscommissie aan een in het rapport opgenomen schema te raadplegen teneinde de vraag te beantwoorden: ‘Welke burgemeester zoeken we eigenlijk?’ De oorspronkelijke profielschets van de burgemeester dient voorafgaand aan het uit te brengen advies door de vertrouwenscommissie te worden geactualiseerd en dit schema geeft daarbij een houvast. Maar tegelijkertijd kan dan de vraag worden beantwoord ‘Wat voor soort burgemeester is er eigenlijk door gedwongen vertrek gesneuveld?’
Over functioneringsgesprekken van de gemeenteraad met de burgemeester zegt het rapport dat het houden van functioneringsgesprekken op zich niet alles zegt.- ‘het is geen reddingsvest’ en ‘het is geen garantie om niet te vallen’. Het is de onderzoekers opgevallen ‘dat verslagen van functioneringsgesprekken soms een wat gunstiger indruk gaven dan naderhand blijkt als een herbenoeming aan de orde is.’
Kortom veel wetenswaardig is er in het genoemde rapport te vinden en veel wijsheid moge de vertrouwenscommissie in het nieuwe jaar zijn toebedeeld. Het zijn onzekere tijden voor de inwoners van de gemeente Rheden.
Adriaan Dolk, Dieren