Juiste keuze

Bijna 70 jaar na de grootste moordpartij uit de geschiedenis is een discussie losgebarsten over het al dan niet voordragen van het gedicht “Foute keuze” bij de Nationale Dodenherdenking. Een gedicht van een jongen over zijn oudoom die bij de Waffen-SS ging. Foute keuze? Vond oudoom dat zelf ook? We zullen het nooit weten. Hij loste op in de bloedige nevelen van de krijg.


Terwijl herinneringen aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog vervagen groeit het begrip voor de beulen. Daders worden zo tot slachtoffer.

Ik zag laatst een documentaire waarin enkele van die figuren optraden. Broze bejaarden met harde versteende zielen. Zonder een greintje compassie met de slachtoffers van de naziterreur.

Op 4 mei herdenken we de slachtoffers van dat monsterlijke regime. Bij miljoenen werden joden, zigeuners, homo’s, gehandicapten en andere “Untermenschen” afgemaakt. Als ratten, als ongedierte, als slachtvee werden zij de wagons en de gaskamers ingedreven, doodgeknuppeld en gemarteld door sadisten, met een nekschot in door henzelf gedolven graven geflikkerd of opgeknoopt aan een touw met een bordje om hun nek met daarop de tekst van hun wandaad: “Ik ben geboren”. Ausradiert! Door foute mannen met een doodskop als totem.

Degenen die de moed hadden zich tegen de moordmachine te verzetten werden neergeknald. Tientallen miljoenen werden op het slagveld over de kling gejaagd. Miljoenen mannen, vrouwen, kinderen en bejaarden, mensen die niemand een strobreed in de weg hadden gelegd, werden gecremeerd in de bommenregens die over hen werden uitgestort. Honderdduizenden werden door honger en ziekte weggevaagd. Uitgegumd! Mede veroorzaakt door mensen die foute keuzes maakten.

Een foute keuze? Ja! Een pakkende tekst? Zeker! De maker van het gedicht, een jongen van 15, valt niets te verwijten. Maar het past niet om dat op 4 mei voor het oog van de natie voor te dragen. Dan herdenken we de verbrijzelden. Begrip voor degenen die de moker hanteerden hoort daar niet bij.

Het Comité 4 en 5 mei heeft te elfder ure besloten het gedicht van het programma van de herdenking af te voeren. Beetje late keuze, dat wel. Gelukkig ook de enige juiste.