Hart van Dieren...... Kamelifant (2)

Bijgaand de versie van de "Kamelifant" zoals verschenen in het Streekjournaal van gisteren (19 september).

In mei 2005 werd het voorstel van Leefbaar Rheden voor een controle-protocol (inclusief externe controle) op Hart van Dieren door wethouder Wilschut en de gemeenteraad (met uitzondering van Groenlinks) van tafel geveegd.

College van B&W en de gemeenteraad waren immers kundig genoeg om het project in de hand te houden. Dit leidde uiteindelijk tot het vertrek van Leefbaar Rheden uit de coalitie. Nu, twee-en-een-half jaar later, zitten we met de gebakken peren.

De volledig falende bestuurlijke controle heeft desastrueze gevolgen gehad:
• Bewoners in het plangebied hebben noodgedwongen hun woningen verkocht of zijn verhuisd. Sommigen mensen wonen er nog maar hebben wel een huis gekocht en zijn daartoe verplichtingen aangegaan maar weten nu niet hoe dat verder moet. Het leven van al deze mensen is volstrekt onnodig overhoop gehaald.
• Honderden mensen hebben duizenden uren en veel energie gestoken in plannen, bouwsteensessies, inspraakavonden, reacties, bijeenkomsten en wat al niet meer.
• Dieren is niet alleen fysiek verdeeld in twee helften. Tijdens het proces is er ook een kloof ontstaan tussen voor- en tegenstanders.
• In de afgelopen jaren zijn belangenverenigingen en bewoners steeds verder weggedreven van de overheid totdat deze partijen uiteindelijk met de rug naar elkaar toe zijn komen te staan. De kloof tussen burger en overheid is de afgelopen jaren verworden tot een gapende afgrond.
• Mensen die ondanks alles het vertrouwen in het bestuur en de politiek zijn blijven houden zulen zich nu ontgoocheld alsnog afwenden van de overheid.
• Miljoenen euro’s zijn in het project verjubeld. Aan het eind van dit jaar al 15 miljoen inclusief de perceelsaankopen door de gemeente die voor een deel niet eens nodig zullen blijken. Al dit geld had beter op een andere manier kunnen worden besteed. Bijvoorbeeld aan een zwembad en sportvoorzieningen.
• Juridische consequenties die nog eens extra geld gaan kosten. Bewoners die hun huizen hebben moeten verlaten voor de acht-min hallucinatie kunnen zich in immateriële zin beschadigd voelen. Of contractuele afspraken met derden die nu niet worden nagekomen.
• En de verkeersproblemen in Dieren zijn nog steeds niet opgelost. Bij een simpeler plan hadden we al veel eerder kunnen beginnen.

Zowel de stuurgroep als de “verbijsterde en onthutste” gemeenteraad laten nu wèl externe onderzoeken uitvoeren. Nu ontkomen ze daar niet meer aan. In dit onderzoek dient de rol van de gemeenteraad een prominente plaats te krijgen, vanaf het begin van het proces. Uit te voeren door externe deskundigen die waarlijk onafhankelijk zijn en zónder dat de gemeenteraad vóór openbaarmaking van de uitkomsten nog aan de rapportage gaat schaven. .

Tot slot. Een “kamelenneus” is een project waarvan men eerst alleen de lieve snuit ziet en pas later de financiële bulten. Een “witte olifant” is een project dat leuk oogt maar weinig tot niets toevoegt.

Het hart van Dieren blijkt een witte olifant met bulten en een kamelenneus. Een kamelifant!

Hart van Dieren..... D66-prik afgeweerd

D66 heeft vandaag in de statenvergadering een motie ingediend die vaststelt dat de controle op het project onvoldoende was. De motie, die werd gesteund werd door de VVD en de SP, werd verworpen.

De coalitiepartijen PvdA, CDA en CU stemden tegen. Evenals GroenLinks en de SGP.

De motie benoemde helemaal geen schuldigen. Alleen de simpele constatering dat het aan voldoende controle ontbrak. Zoals iedereen binnen en buiten de politiek heeft kunnen vaststellen. Als ie tenminste tot twee kan tellen.

De angst zit kennelijk diep. Men is "nog niet toe" aan dit soort vaststellingen. Alles wordt zo ver mogelijk vooruit- en weggeschoven. Todat alles onder het vloerkleed ligt.

De steun van de VVD voor de motie is wel interessant. Kijken hoe de VVD-fractie hiermee omgaat in de gemeenteraad. In Rheden vormt zij immers samen met de PvdA, het CDA, GroenLinks en de CU de coalitie.

Hart van Dieren ....D66-Spoeddebat provincie

Naar aanleiding van het miljoenentekort in Hart van Dieren heeft de D66-fractie in Provinciale Staten een spoeddebat over Hart van de aangevraagd dat vandaag, 19 september 2007, in de vergadering van Provinciale Staten wordt gevoerd.
D66 heeft samen met een deskundige een bezoek gebracht aan de projectgroep van Hart van Dieren en een spoedonderzoek uitgevoerd. Onderstaand hun bevindingen.
Met dank aan Martijn Leijsink, D66-fractievoorzitter in Provinciale Staten, voor de informatie.

Verklaring van de belangrijkste financiële verschillen in de ramingen 2007 ten opzichte van 2005

Inleiding
Het project Hart van Dieren bevindt zich in de planfase. Bij de werkzaamheden van deze fase horen het opstellen van het stedenbouwkundige streefbeeld (gereed in mei 2007), de voorbereidingen voor de bestemmingsplanwijziging, het opstellen van het verkeerscirculatieplan (VCP) en het uitwerken van het ontwerp van de infrastructuur (spoorbak, autotunnel en ecoduct). Nu het stedenbouwkundige streefbeeld en het ontwerp voor de infrabundel gereed zijn, is het project in zijn geheel opnieuw financieel doorgerekend. Het vorige complete financiële overzicht is van 2005. Nu blijkt dat er een begroot tekort is van € 42 miljoen. In 2005 was dit € 2 miljoen.
Ter vergelijking, het totale project is indertijd begroot op ruim € 107 miljoen. In deze notitie worden de belangrijkste verschillen tussen 2005 en 2007 genoemd en verklaard.

Ter voorkoming van misverstanden wordt opgemerkt dat van de € 100 miljoen die aanvankelijk begroot is, per eind 2007 15 miljoen daadwerkelijk zal zijn besteed. € 7,5 miljoen is besteed aan aankopen van woningen, de andere € 7,5 miljoen betreft voorbereidingskosten. Op dit moment zijn er geen financiële verplichtingen aangegaan met marktpartijen.

Verschillen
De toename van het begrote tekort van € 40 miljoen tussen 2005 en 2007 wordt veroorzaakt door prijsstijgingen op alle onderdelen van het project, doordat er meer onroerend goed wordt verworven, doordat het ontwikkelde stedenbouwkundige streefbeeld in deze opzet geen financiële opbrengst levert aan het project en door wijzigingen in het infrastructuurontwerp. Daarnaast blijkt dat op dit moment de bedragen die bij aanbestedingen uit de markt komen veel hoger zijn dan in 2005 werd verwacht. Tot slot heeft het project ook een behoorlijke vertraging opgelopen, wat ook kostenverhogend werkt.

Prijsstijgingen
Het project wordt momenteel – net als andere infrastructurele projecten – over de hele linie geconfronteerd met forse prijsstijgingen.
In 2005 (op basis van het prijspeil 2004) is gerekend met CPB-prognoses. Op dit moment blijken de prijzen van bouwmaterialen, lonen en ook van onroerend goed met veel meer dan die prognose te zijn toegenomen. Dit werkt ook in de toekomst door en werkt bovendien door op alle onderdelen van het project. Het effect hiervan wordt nog versterkt door vertragingen in de voortgang van het project waardoor deze prijsstijgingen langer doorwerken.
En dit alles terwijl de bijdrage van het rijk slechts in beperkte mate is geïndexeerd en de subsidie van ProRail nog iets is verlaagd.

Infrastructuur (tunnel en spoorbak en wat daar mee samenhangt)
De hogere kosten voor de infrastructuur bedragen € 16 miljoen. De belangrijkste oorzaken van de toename ten opzichte van 2005 zijn:
- de feitelijke stijging van prijzen voor de infrastructuur (met name bouwmaterialen) is € 4,5 miljoen hoger geweest dan waarmee in 2005 rekening werd gehouden. Bij de actualisatie van de kostenraming van het infraontwerp zijn alle werkelijke prijsstijgingen over 2004 tot en met 2007 verwerkt;
- de raming 2007 is gedetailleerd en volledig. In 2005 was dat nog niet helemaal het geval. Dit scheelt € 6 miljoen;
- € 6 miljoen is het gevolg van een aantal toevoegingen aan het ontwerp waartoe door de Stuurgroep is besloten, zoals een tunnelverlenging aan de oostzijde van de Wilhelminaweg, een langer ecoduct en bredere tunnelbuizen die nodig zijn in verband met nieuwe tunnelveiligheidseisen;
- verhoging van de post onvoorzien en toevoeging van enkele stelposten (€ 4 miljoen);
- verlaging van het te verwachten marktvoordeel bij aanbesteding ;
- een besparing van € 9 miljoen als gevolg van het verschuiven van de infrabundel in noordelijke richting.



Gebiedsontwikkeling/Stedenbouwkundige Streefbeeld
In mei 2007 is het stedenbouwkundige streefbeeld gepresenteerd. Hierin is opgenomen welke bebouwing en voorzieningen er in de vrijkomende ruimte zou moeten komen na de aanleg van de tunnel en de spoorbak. Dit streefbeeld is inmiddels doorgerekend en nu blijkt dat de geraamde netto opbrengst aanzienlijk (€ 13 miljoen) lager uitkomt dan in 2005. Het verschil wordt veroorzaakt door het ambitieuze streefbeeld in combinatie met tegenvallende prijzen voor het te bouwen vastgoed. Tegelijkertijd zijn de bouwkosten sneller gestegen dan in 2005 werd aangenomen.

Verwerving onroerend goed
Hart van Dieren heeft ruimte nodig om de infrabundel aan te kunnen leggen en om het gewenste nieuwe dorpscentrum (volgens het ontwikkelde streefbeeld) te kunnen realiseren. De kosten van de
panden die daarvoor aangekocht moeten worden, komen nu ca. € 7 miljoen hoger uit dan in 2005
berekend. Het verschil komt in hoofdzaak door:
- € 3,5 miljoen prijsstijgingen. De aankoopbedragen van de woningen zijn hoger dan in 2005 begroot.
- € 3,5 miljoen omdat meer panden en gronden aangekocht moeten worden voor de realisatie van het stedenbouwkundige streefbeeld.

Opdrachtgeverskosten
Hart van Dieren maakt voorbereidingskosten die voornamelijk bestaan uit personeels- en huisvestingskosten. Ten opzichte van 2005 zijn de kosten € 8 miljoen hoger geraamd. Dit wordt veroorzaakt door:
- meer kosten projectorganisatie (intern projectmanagement en externe adviseurs) vanwege de inmiddels opgelopen vertraging, door toegenomen kosten voor bijvoorbeeld huisvesting en door extra inzet op het gebied van: bestemmingsplan, stedenbouw, vastgoed, civiele techniek, visualisatie en communicatie. Totaal € 5 miljoen meer;
- een hoger bedrag voor de kosten van projectmanagement in de uitvoeringsfase (€ 2 miljoen);
- meer kosten voor extra onderzoeken (lucht, geluid), rekenvergoeding, kosten buitendienststellingen (€ 2 miljoen).

Minder inkomsten
De door ProRail toegezegde subsidie is verminderd met € 1,7 miljoen. Dit is het gevolg van vertraging in het project waardoor besparingen komen te vervallen en van andere keuzes in het ontwerp voor de infrastructuur.
De bijdrage van het Rijk is niet geïndexeerd. Het nadeel dat hierdoor ontstaat, is tot en met 2007 gecompenseerd met een éénmalige bijdrage van € 3,3 miljoen. Vanaf 2007 vindt geen enkele vorm van indexering meer plaats en dit nadeel werkt langer door vanwege de opgelopen vertraging in de voortgang van het project en stijgende bouwkosten.

BTW
Bij de start van het project was onvoldoende duidelijk of over de rijksbijdrage BTW afgedragen zou moeten worden. Inmiddels is uit gesprekken met de belastingdienst duidelijk geworden dat een groot deel van de BTW-afdracht waarschijnlijk komt te vervallen.
Uit de reservering van 2005 kan nu € 8 miljoen worden vrijgemaakt.

Prognoses na 2007
De prijsstijging van materialen en lonen zet ook de komende jaren door is de verwachting. Dit maakt het project kwetsbaar, zeker als er nog verdere vertragingen optreden Voor de toekomst is al rekening gehouden met prijsstijgingen van € 11,4 miljoen. Dit is 3,5 miljoen méér dan waar in 2005 van werd uitgegaan.

Fusie Rheden-Rozendaal (2)

Rozendaal is een zelfstandige gemeente. Maar hoe zelfstandig is zelfstandig? Wordt Rozendaal niet voor een belangrijk deel overeind gehouden door de samenwerking met Rheden?
Op de gebieden waarop wordt samengewerkt worden, als ik het goed heb, de kosten omgeslagen naar het aantal inwoners. Deze verdeelsleutel lijkt kostenneutraal. En het lijkt redelijk. Maar bij nader inzien vind ik toch dat Rozendaal voor een dubbeltje op de eerste politieke rang zit.

Je moet heel precies bijhouden op welke gebieden er wordt samengewerkt. Een gedetailleerd overzicht zou daarom ook welkom zijn.

Als ik die redenering namelijk doortrek dan ziet het er anders uit. Ik ga bijvoorbeeld een gemeente beginnen met 5 personen en ga een samenwerkingsverband aan met Rheden. Dan betaal ik alleen voor de diensten die ik zelf wil afnemen. Voor een prikkie krijgen mijn inwoners de diensten die ikzelf alleen tegen hoge kosten kan leveren. En ik houd me buiten de zaken die me minder goed uitkomen of die ik te duur vind. Dus alleen de krenten uit de pap nemen en vervolgens zelf uitmaken wat er in mijn gemeente gebeurt.

Handig bekeken van die Rozendalers. Alle waardering dat ze het zo kunnen regelen. Zou ik ook zo doen als ik in Rozendaal woon.

Maar daar woon ik dus niet. Ik ben inwoner van Rheden en pleit daarom voor een diepgaand onderzoek naar de samenwerking die moet leiden tot een eerlijke doorbelasting van kosten. Dus niet uitsluitend op basis van het aantal inwoners. Het is niet vanzelfsprekend dat voor een grijpstuiver op Rheden geleund kan worden.

Rozendaal heeft natuurlijk altijd nog de optie om met Arnhem te fuseren. Maar dan gaan ze dezelfde weg op als Schaarsbergen of, erger, als Elden dat helemaal ingesloten is. Dus dat zie ik nog niet zo snel gebeuren.

Zelf een adequate ambtelijke organisatie optuigen kan natuurlijk ook. Maar dat gaat bakken met geld kosten. En de Rozendalers zijn niet rijk geworden van het weggeven. Een andere optie is om in alles met Rheden mee te doen. Dus harmonisatie van tarieven, heffingen, vergunningen, diensten etc. Daarmee ben je in feite alleen nog in naam zelfstandig.

Het Rhedense gemeentehuis volgt de weg van de geleidelijke insluiting. Bij iedere nieuwe vorm van samenwerking wordt Rozendaal een stukje afhankelijker van Rheden. In De Steeg wordt al verlekkerd naar de WOZ-waarde van het onroerend goed in Rozendaal gekeken. En bij iedere nieuwe vorm van samenwerking verstrikt Rozendaal zich steeds verder in het Rhedense web. Tot er geen weg meer terug is.

Ik vraag me trouwens af wat de politiek in Rozendaal van de situatie vindt. Rozendaal wordt op een aantal gebieden in feite gedwongen om het Rhedense beleid te volgen. Dat kan natuurlijk van harte gaan maar echte beleidsvrijheid is er niet.

Een voorbeeld: Als Rheden besluit om bij de uitvoering van de WMO uit te gaan van kwaliteit dan kan Rozendaal niet besluiten om de kosten als uitgangspunt te nemen. Lijkt me voor de Rozendaalse politiek toch niet aantrekkelijk

In Rheden lijken de VVD en het CDA me wel voorstander van een fusie tussen Rheden en Rozendaal. Vooral de VVD spint er garen bij. Rozendaal bergt een grote groep VVD-stemmers. En er zijn in Rozendaal geen landelijke partijen actief in de gemeenteraad. De Rozendaalse aanhangers van de VVD kunnen dan eindelijk eens op een echte lokale VVD stemmen.

Dat geldt in iets mindere mate ook voor het CDA. Weer 200 stemmen erbij. Kan net het verschil voor dat ene zeteltje extra geven.

Hoewel ik geen VVD-er of CDA-er ben heet ook ik jullie van harte welkom in de schoot van moeder Rheden hoor. Lijkt me een logische stap. Dan worden jullie eindelijk verder opgestoten in de vaart der Veluwzoomse volkeren. En kunnen jullie ook eens je ei kwijt over zaken die jullie wel of niet bevallen in Velp of Dieren


Dus Rozendaal zeg het maar. De inkomens van de inwoners van Rozendaal horen gemiddeld tot de hoogste van Nederland. Wat is het jullie waard om zelfstandig te blijven?