Hart van Dieren.....Stuurgroep

De eerst-verantwoordelijken voor Hart van Dieren bij de persconferentie. De betrokkenheid van de stuurgroepleden was af te lezen uit hun lichaamstaal. Vlnr: gedeputeerde Marijke van Haaren ziet de humor ervan wel in, wethouder Jan Bart Wilschut oogt moe en gespannen, en Cees de Vries van ProRail (te laat aanwezig, met de trein Cees?) bekijkt het allemaal zakelijk en lijkt onverschillig.

De stuurgroep is de uitvoerend verantwoordelijke voor Hart van Dieren. Zij had het grote tekort van 40 miljoen al twee-en-een-half jaar geleden kunnen en moeten vaststellen. Bij de doorrekening van de eerste businesscases in 2004 en 2005.

Voor gedeputeerde Marijke van Haaren is Hart van Dieren slechts een van de infra-projecten in de provincie.

Zij weet het tekort onder andere aan de markt en aan politieke ontwikkelingen. Nou, dan kunnen al die andere provinciale infra-projecten hun borst dus nat maken. Of geldt daarvoor geen marktontwikkeling? En geen politiek?

Ik vind het niet erg dat de acht-min van de baan is. Die werd door een groot deel van de bevolking toch niet gewenst. Maar er zal een acceptabele oplossing moeten komen voor noodvoorziening Burgemeester de Bruijnstraat. En "ervoor gaan" is niet genoeg.

De onderste steen moet boven komen en als voorzitter van de stuurgroep is de gedeputeerde de eerstverantwoordelijke voor het project. Deze CDA-politica komt hiermee niet weg. ( ja, CDA! Dáárom houdt het CDA in Rheden zich natuurlijk koest). Heeft gewoon gefaald!

ProRailer Cees de Vries staat nog verder op afstand. Zijn opdracht is om de treinen te laten rijden. En of dat nou door, onder of over Dieren heen gaat maakt ProRail verder niet uit.

Het is Jan Bart Wilschut aan te zien dat hij het moeilijk heeft. In februari 2005 was er nog 126 miljoen begroot. In april 2005 (twee maanden later dus) was nog maar 104,5 miljoen modig. Volgens een businesscase die gebaseerd was op drijfzand. Dat deze businesscase rammelde was toen al duidelijk. Als hij mijn voorstel voor externe controle in 2005 had overgenomen dan was deze fata-morgana al eerder opgelost. En Dieren was waarschijnlijk een hoop heibel en ellende bespaard gebleven.
Destijds had hij van de provincie moeten eisen dat de businesscase zou worden doorgelicht. Of zich terugtrekken als mede-verantwoordelijke. Ook deze bestuurder zal met betere verklaringen voor de 40 miljoen moeten komen.

Overigens is hij niet de enige verantwoordelijke in politiek Rheden. Degenen die nu "verbijsterd" en "onthutst" de messen slijpen voorop. Maar daar kom ik nog wel op terug.

Hart van Dieren.....40 MILJOEN TEKORT, WIE VERANTWOORDELIJK?

Er is dus een tekort van 40 (veertig) miljoen euro voor project Hart van Dieren. Het tekort komt niet op kousevoeten maar Pats, Boem! Ineens is er een tekort van VEERTIG miljoen euro. Da's meer dan twee keer de jackpot van de staatsloterij.

De businesscase voor Hart van Dieren rammelde al in 2005.
Juist om zo’n situatie als nu is ontstaan te voorkomen had ik in mei 2005 (toen ik voor Leefbaar Rheden in de raad zat) een motie ingediend waarin gevraagd werd om een controle-protocol voor het project. Wij wilden meer grip op het project, een strakke rapportage over de planning en de financiën en periodieke beoordeling door een externe onafhankelijke auditor (deskundige die het project beoordeelt). Dit werd toen alleen door GroenLinks gesteund.

In november 2005 heb ik het opnieuw geprobeerd. Nu in een bredere context met een motie voor een raadsadviseur. Ook deze motie werd echter verworpen. De PvdA (oorspronkelijk de geestelijke vader van de motie, maar dat is een lang verhaal, vertel ik nog eens), GroenLinks, D66, ChristenUnie en Leefbaar Rheden waren met samen 11 stemmen voor.)CDA, VVD en Gemeentebelangen waren met hun 15 stemmen tegen.
Dus deze motie werd ook verworpen.

(De volledige tekst van beide moties heb ik als bijlagen bijgevoegd)

Het college van B&W kon het allemaal wel alleen af en de raad steunde dat.
Met de VVD en het CDA voorop.

Ondanks toezeggingen van de wethouder zijn er in de afgelopen jaren slechts twee kwartaalrapportages geweest. Ook nog van een bijzonder slechte kwaliteit.

Volgens de eigen rekencommissie was controle niet goed mogelijk Wat heeft de raad met dat rapport gedaan? Zeggen dat de commissie gelijk heeft? En dat het college de aanbevelingen moet opvolgen. Om vervolgens over gaan tot de orde van de dag.

Nee, beste raadsleden. De raad stond erbij en keek ernaar.

We zien wat er van geworden is. Nu komt men tot de ontdekking dat er een miljoentje of veertig meer nodig is. Het huidige onderzoek komt echter twee jaar te laat. Dat had al in 2005 moeten worden uitgevoerd. Vervolgens had de businesscase minimaal om het halfjaar en bij wijzigingen in het project tegen het externe licht moeten worden gehouden. En er had een strakke heldere rapportage moeten komen. Dan had eerder ingegrepen kunnen worden.

En nu zijn de rapen natuurlijk gaar. Het huis te klein. De VVD voorop. Verbijsterd is men. Terwijl de raad gewoon heeft gefaald. Zij heeft haar controlerende plicht verzaakt. .

Er moet zeker een uitgebreid onderzoek komen. Projectwethouder Jan Bart Wilschut, het college van B&W, gedeputeerde van Haaren van de provincie en de projectgroep dienen voluit verantwoording af te leggen. Maar de gemeenteraad dient ook de hand in eigen boezem te steken.

Volgens de verklaring die de VVD heeft uitgegeven wil zij weten wie er verantwoordelijk is voor de ontstane situatie.

Ik zou zeggen: Kijk eerst eens naar jezelf. En niet je handen al op voorhand in onschuld wassen.

Kijken hoe dit zich gaat ontwikkelen.

En wie barbertje wordt!


Voor de geïnteresseerden in onderstaande bijlagen de volledige tekst van de twee bovengenoemde moties.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bijlage 1 – Motie (externe) controle – Hart van Dieren – mei 2005
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Raad van de gemeente Rheden, in vergadering bijeen op 31 mei 2005, sprekende over agendapunt 9, het voorstel betreffende Hart van Dieren

overwegende dat:
• aard, omvang en complexiteit van het Hart van Dieren rechtvaardigen dat invulling wordt gegeven aan het scheppen van omstandigheden en randvoorwaarden waardoor de Raad van de gemeente Rheden zijn functie als hoofd van de gemeente optimaal kan uitoefenen.

• geborgd moet worden dat de Gemeenteraad in alle komende fasen van het project zijn positie als controleur op een werkelijke goede manier kan invullen zowel waar het sturing en controle betreft als ten aanzien van de projectdoelen en de projectbeheersing.

besluit
• dit vorm te geven door de wijze van rapportage en verantwoording door het College van B&W aan de Raad van de Gemeente Rheden over het project Hart van Dieren gedurende de looptijd van het project aan een aantal voorwaarden te verbinden.

draagt het college van Burgemeester en Wethouders op:

• te garanderen dat de Gemeenteraad vroegtijdig betrokken wordt bij belangrijke besluiten en geïnformeerd wordt over opkomende feiten en risico’s die de uitkomsten van het project zowel materieel als financieel wezenlijk beïnvloeden. Een en ander zonodig in vertrouwelijkheid.

• iedere drie maanden een voortgangsrapportage over het project Hart van Dieren aan de Gemeenteraad aan te bieden.
Deze voortgangsrapportage omvat in ieder geval:
a. de ontwikkeling van de scope van het project ten opzichte van de huidige plan;
b. de ontwikkeling van de planning ten opzichte van het huidige plan;
c. de ontwikkeling van de financiën ten opzichte van het huidige plan;
d. de ontwikkelingen in de aan het project verbonden risico’s, de beheersing ervan en de mogelijke financiële gevolgen;
e. wat de Gemeenteraad verder moet weten.

Daarnaast worden in de voortgangsrapportage ontwikkelingen in of veranderingen van de doelstellingen van het project en de hiervoor noodzakelijk randvoorwaarden, zoals flankerend beleid, in aparte paragrafen vermeld en toegelicht.

• bij deze voortgangsrapportages dient periodiek, op basis van een nader te bepalen frequentie, een rapport te worden gevoegd met een oordeel over de kwaliteit en volledigheid van de informatie in de voortgangsrapportage en over de toereikendheid van de projectorganisatie. Bij de beoordeling van de toereikendheid van de projectorganisatie wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de administratieve organisatie en de interne controle van het project.

• het rapport, zoals bedoeld in het voorgaande alinea, dient te worden opgesteld door een onafhankelijke externe auditor en wordt gelijktijdig met de voortgangsrapportage, als afzonderlijk document, aan de Gemeenteraad gezonden.


en gaat over tot de orde van de dag,

fractie Leefbaar Rheden,
M. Th. Kooijmans

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bijlage 2 – Motie Raadsadviseur - Begrotingsbehandeling november 2005
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Raad van de Gemeente Rheden, in vergadering bijeen op 8 november 2005

overwegende:
o dat het project Hart van Dieren gezien zijn omvang en complexiteit een zorgvuldige controle van de zijde van de Raad noodzakelijk maakt,
o dat die controle een zeer specifieke expertise veronderstelt waarvan niet verwacht kan worden dat die (in voldoende mate) aanwezig is binnen de Raad,
o dat soortgelijke overwegingen gelden waar het gaat om de uitoefening door de Raad van zijn kaderstellende taak en het hem toekomende budgetrecht ten aanzien van dit project,

besluit tot het aantrekken van een raadsadviseur Hart van Dieren, onder de navolgende condities:

1. taakstelling en profiel

De raadsadviseur heeft als kerntaak om ten behoeve van de Raad te beoordelen of de projectorganisatie en vervolgens het College:
o alle/voldoende alternatieven heeft afgewogen,
o heldere en passende keuzecriteria heeft gehanteerd (waartoe in ieder geval steeds behoort: het wegen van het oordeel/gevoelen van omwonenden en andere direct betrokkenen),

Meer in het bijzonder geeft de raadsadviseur een oordeel over en brengt in samenhang daarmee een advies uit aan de Raad over:
o de uitwerking van de plannen: past die binnen de begroting en de toerekening van de kosten aan de verschillende onderdelen (spoor, weg en bebouwing)?
o de risico’s (financieel, juridisch en milieutechnisch):
 zijn die in voldoende mate ingeschat?
 en zijn maatregelen getroffen ter voorkoming van het manifest worden van risico’s?
o de rapportages aan de Raad en de besluiten die op grond daarvan worden voorgelegd:
 zijn die correct en voldoende helder?
 wordt de Raad in voldoende mate in staat wordt gesteld om die besluiten te toetsen aan kaders en criteria?
 wordt de Raad in voldoende mate in staat wordt gesteld om (de risico’s van) uitstel af te wegen?
o over de signalering van belangrijke, niet omkeerbare stappen in het proces,
o over de gevolgen voor de omgeving tijdens de bouw: overlast, planschade e.d.
o over de communicatie met de omgeving.

Gegeven deze taakstelling zal de raadsadviseur in het bijzonder deskundig zijn op twee terreinen:
o stedebouwkundig: inrichting plangebied, verkeersafwikkeling e.d.
o processturing: naar/door Raad en omwonenden,en in afgeleide zin:
o (overheids)financiën.

2. tijdsinvestering en budget

o Vooralsnog wordt uitgegaan van een tijdsinvestering van ca. 24 dagen in 2006.
o Het college wordt verzocht om een voorstel ter dekking te doen waarbij de Raad in overweging geeft om de dekking te vinden in de businesscase Hart van Dieren.

3. wervingsprocedure, intake en begeleiding

Een beperkt aantal raadsleden –voor zover mogelijk met (enige) deskundigheid op dit terrein- wordt verzocht om:
o een selectiecommissie te vormen die een wervingsprocedure opstelt en uitvoert,
o in het vervolg te fungeren als aanspreekpunt voor de raadsadviseur.
De griffie coördineert en ondersteunt ook anderszins daarbij.

De griffie wordt verzocht om een voorstel voor de selectie en aanstelling van de
raadsadviseur op te stellen dat in de raadsvergadering van december 2005 kan
worden behandeld.

En gaat over tot de orde van de dag

fractie Leefbaar Rheden
Theo Kooijmans