Het is onderzocht en bewezen: ook apen voeren oorlog. In de strijd worden de mannetjes van de verliezende stam afgemaakt en de jongen opgevreten. De vrouwtjes worden als oorlogsbuit meegevoerd. De mens is dus niet het enige zoogdier dat zijn soortgenoten afslacht. Het zit in onze genen, we kunnen niet anders. Bij apen gaat het om een groter territorium waardoor de kans op voldoende voedsel toeneemt. Voedsel en water heeft de mens ook nodig maar het gaat om meer. Het gaat om comfort, om levensstandaard, om aanzien, om macht! Oorlogen zijn er sinds het begin van de mensheid. De oorlogen en de strijd die wij vrijwel dagelijks op de voorpagina’s aantreffen wortelen soms in duizenden jaren geschiedenis. Terug te voeren op de luimen van farao’s, Romeinse keizers, middeleeuwse koningen, pausen en charismatische leiders van allerlei pluimage. Hun gedrag en hun beslissingen bepalen nog steeds de loop van de menselijke geschiedenis. Hoe zou onze wereld eruit zien als het Joodse volk niet uit Egypte was verdreven of als Jeruzalem niet door de Romeinen was verwoest? Zouden we dan geen Christendom, geen Islam, geen Tweede Wereldoorlog hebben gehad? Zouden we dan met Ra, Jupiter of veelarmige hindoe-goden zitten opgescheept? Het heeft niet veel zin om daarover te speculeren, we kunnen de geschiedenis toch niet veranderen. Intrigerend is het wel.
Strijd om macht en eer speelt zich af op elke denkbare schaal. Iedere groep, groot of klein, verdedigt zijn territorium en probeert die, als het even kan, verder uit te breiden. Het gaat erom wie op de top van de apenrots mag zitten. En als we dat niet bereiken dan proberen we er in ieder geval dicht bij te komen. Onze taal heeft zich daar ook op aangepast. We hebben niet voor niets de vergrotende en overtreffende trap. Het gaat om goed, beter, best.
Op dit moment zijn 16 miljoen Nederlanders in de ban van de strijd om de voetbalmacht. Ik ook. En dat veroorzaakt stress. De uitschakeling van Duitsland door Spanje nam al wat van die spanning weg. We kunnen weliswaar geen wraak meer nemen voor 1974 maar een eventuele nederlaag zou een nieuw nationaal voetbaltrauma veroorzaken. En we staan in ieder geval een treetje hoger op de voetballadder. Verliezen van de Spanjaarden is erg maar niet zo erg als verliezen van Duitsland. En de Tachtigjarige Oorlog ligt alweer vier eeuwen achter ons. Trouwens, die hebben we onder aanvoering van Oranje toch maar mooi gewonnen en de Zeven Provinciën ontplooiden zich in die periode tot wereldmacht.
Ik schrijf dit stukje op zondagmorgen. Vanavond de finale. De spanningsmeter loopt alweer op. Een zekere octopus Paul, achtarmige mosselwichelaar in Duitse dienst, voorspelt winst voor Spanje. Laat ‘m zijn snavel houden. Gelukkig kozen zowel Gelderse ganzen als mijn honden voor Oranje. En die hebben toch echt meer verstand van voetbal dan die inktkoelie.
De Spaanse armada strandt in Johannesburg. De Twaalf Provinciën winnen deze oorlog. Oranje grijpt opnieuw de macht. Het zit immers in onze genen.
Kom op Dirk, pof ‘m d’r in! Goooooooooooal!