Naar aanleiding van het miljoenentekort in Hart van Dieren heeft de D66-fractie in Provinciale Staten een spoeddebat over Hart van de aangevraagd dat vandaag, 19 september 2007, in de vergadering van Provinciale Staten wordt gevoerd.
D66 heeft samen met een deskundige een bezoek gebracht aan de projectgroep van Hart van Dieren en een spoedonderzoek uitgevoerd. Onderstaand hun bevindingen.
Met dank aan Martijn Leijsink, D66-fractievoorzitter in Provinciale Staten, voor de informatie.
Verklaring van de belangrijkste financiële verschillen in de ramingen 2007 ten opzichte van 2005
Inleiding
Het project Hart van Dieren bevindt zich in de planfase. Bij de werkzaamheden van deze fase horen het opstellen van het stedenbouwkundige streefbeeld (gereed in mei 2007), de voorbereidingen voor de bestemmingsplanwijziging, het opstellen van het verkeerscirculatieplan (VCP) en het uitwerken van het ontwerp van de infrastructuur (spoorbak, autotunnel en ecoduct). Nu het stedenbouwkundige streefbeeld en het ontwerp voor de infrabundel gereed zijn, is het project in zijn geheel opnieuw financieel doorgerekend. Het vorige complete financiële overzicht is van 2005. Nu blijkt dat er een begroot tekort is van € 42 miljoen. In 2005 was dit € 2 miljoen.
Ter vergelijking, het totale project is indertijd begroot op ruim € 107 miljoen. In deze notitie worden de belangrijkste verschillen tussen 2005 en 2007 genoemd en verklaard.
Ter voorkoming van misverstanden wordt opgemerkt dat van de € 100 miljoen die aanvankelijk begroot is, per eind 2007 15 miljoen daadwerkelijk zal zijn besteed. € 7,5 miljoen is besteed aan aankopen van woningen, de andere € 7,5 miljoen betreft voorbereidingskosten. Op dit moment zijn er geen financiële verplichtingen aangegaan met marktpartijen.
Verschillen
De toename van het begrote tekort van € 40 miljoen tussen 2005 en 2007 wordt veroorzaakt door prijsstijgingen op alle onderdelen van het project, doordat er meer onroerend goed wordt verworven, doordat het ontwikkelde stedenbouwkundige streefbeeld in deze opzet geen financiële opbrengst levert aan het project en door wijzigingen in het infrastructuurontwerp. Daarnaast blijkt dat op dit moment de bedragen die bij aanbestedingen uit de markt komen veel hoger zijn dan in 2005 werd verwacht. Tot slot heeft het project ook een behoorlijke vertraging opgelopen, wat ook kostenverhogend werkt.
Prijsstijgingen
Het project wordt momenteel – net als andere infrastructurele projecten – over de hele linie geconfronteerd met forse prijsstijgingen.
In 2005 (op basis van het prijspeil 2004) is gerekend met CPB-prognoses. Op dit moment blijken de prijzen van bouwmaterialen, lonen en ook van onroerend goed met veel meer dan die prognose te zijn toegenomen. Dit werkt ook in de toekomst door en werkt bovendien door op alle onderdelen van het project. Het effect hiervan wordt nog versterkt door vertragingen in de voortgang van het project waardoor deze prijsstijgingen langer doorwerken.
En dit alles terwijl de bijdrage van het rijk slechts in beperkte mate is geïndexeerd en de subsidie van ProRail nog iets is verlaagd.
Infrastructuur (tunnel en spoorbak en wat daar mee samenhangt)
De hogere kosten voor de infrastructuur bedragen € 16 miljoen. De belangrijkste oorzaken van de toename ten opzichte van 2005 zijn:
- de feitelijke stijging van prijzen voor de infrastructuur (met name bouwmaterialen) is € 4,5 miljoen hoger geweest dan waarmee in 2005 rekening werd gehouden. Bij de actualisatie van de kostenraming van het infraontwerp zijn alle werkelijke prijsstijgingen over 2004 tot en met 2007 verwerkt;
- de raming 2007 is gedetailleerd en volledig. In 2005 was dat nog niet helemaal het geval. Dit scheelt € 6 miljoen;
- € 6 miljoen is het gevolg van een aantal toevoegingen aan het ontwerp waartoe door de Stuurgroep is besloten, zoals een tunnelverlenging aan de oostzijde van de Wilhelminaweg, een langer ecoduct en bredere tunnelbuizen die nodig zijn in verband met nieuwe tunnelveiligheidseisen;
- verhoging van de post onvoorzien en toevoeging van enkele stelposten (€ 4 miljoen);
- verlaging van het te verwachten marktvoordeel bij aanbesteding ;
- een besparing van € 9 miljoen als gevolg van het verschuiven van de infrabundel in noordelijke richting.
Gebiedsontwikkeling/Stedenbouwkundige Streefbeeld
In mei 2007 is het stedenbouwkundige streefbeeld gepresenteerd. Hierin is opgenomen welke bebouwing en voorzieningen er in de vrijkomende ruimte zou moeten komen na de aanleg van de tunnel en de spoorbak. Dit streefbeeld is inmiddels doorgerekend en nu blijkt dat de geraamde netto opbrengst aanzienlijk (€ 13 miljoen) lager uitkomt dan in 2005. Het verschil wordt veroorzaakt door het ambitieuze streefbeeld in combinatie met tegenvallende prijzen voor het te bouwen vastgoed. Tegelijkertijd zijn de bouwkosten sneller gestegen dan in 2005 werd aangenomen.
Verwerving onroerend goed
Hart van Dieren heeft ruimte nodig om de infrabundel aan te kunnen leggen en om het gewenste nieuwe dorpscentrum (volgens het ontwikkelde streefbeeld) te kunnen realiseren. De kosten van de
panden die daarvoor aangekocht moeten worden, komen nu ca. € 7 miljoen hoger uit dan in 2005
berekend. Het verschil komt in hoofdzaak door:
- € 3,5 miljoen prijsstijgingen. De aankoopbedragen van de woningen zijn hoger dan in 2005 begroot.
- € 3,5 miljoen omdat meer panden en gronden aangekocht moeten worden voor de realisatie van het stedenbouwkundige streefbeeld.
Opdrachtgeverskosten
Hart van Dieren maakt voorbereidingskosten die voornamelijk bestaan uit personeels- en huisvestingskosten. Ten opzichte van 2005 zijn de kosten € 8 miljoen hoger geraamd. Dit wordt veroorzaakt door:
- meer kosten projectorganisatie (intern projectmanagement en externe adviseurs) vanwege de inmiddels opgelopen vertraging, door toegenomen kosten voor bijvoorbeeld huisvesting en door extra inzet op het gebied van: bestemmingsplan, stedenbouw, vastgoed, civiele techniek, visualisatie en communicatie. Totaal € 5 miljoen meer;
- een hoger bedrag voor de kosten van projectmanagement in de uitvoeringsfase (€ 2 miljoen);
- meer kosten voor extra onderzoeken (lucht, geluid), rekenvergoeding, kosten buitendienststellingen (€ 2 miljoen).
Minder inkomsten
De door ProRail toegezegde subsidie is verminderd met € 1,7 miljoen. Dit is het gevolg van vertraging in het project waardoor besparingen komen te vervallen en van andere keuzes in het ontwerp voor de infrastructuur.
De bijdrage van het Rijk is niet geïndexeerd. Het nadeel dat hierdoor ontstaat, is tot en met 2007 gecompenseerd met een éénmalige bijdrage van € 3,3 miljoen. Vanaf 2007 vindt geen enkele vorm van indexering meer plaats en dit nadeel werkt langer door vanwege de opgelopen vertraging in de voortgang van het project en stijgende bouwkosten.
BTW
Bij de start van het project was onvoldoende duidelijk of over de rijksbijdrage BTW afgedragen zou moeten worden. Inmiddels is uit gesprekken met de belastingdienst duidelijk geworden dat een groot deel van de BTW-afdracht waarschijnlijk komt te vervallen.
Uit de reservering van 2005 kan nu € 8 miljoen worden vrijgemaakt.
Prognoses na 2007
De prijsstijging van materialen en lonen zet ook de komende jaren door is de verwachting. Dit maakt het project kwetsbaar, zeker als er nog verdere vertragingen optreden Voor de toekomst is al rekening gehouden met prijsstijgingen van € 11,4 miljoen. Dit is 3,5 miljoen méér dan waar in 2005 van werd uitgegaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten