Door: Bob BouhuijsDe VVD-Rheden heeft de laatste anderhalf jaar behoorlijk wat van zich laten horen. Vooral op het terrein van woningbouw en ruimtelijke ordening werden regelmatig standpunten verkondigd die strijdig zijn met het collegebeleid en veelal evenmin in goede aarde vielen bij de andere collegepartijen. Juist het contrast met de meeste overige partijen in de gemeenteraad, die zich doorgaans minder actief presenteren, maakt het interessant om de politieke stellingnames van de VVD meer in detail te beschouwen.
De eerste belangrijke politieke impuls van de Rhedense VVD aan het openbare debat over woningbouw betrof de zogenaamde hoogbouwdiscussie van vorig jaar. Aanleiding vormde een gepland appartementencomplex aan de Hogeweg in Velp, waar de partij fel tegen ageerde. Vervolgens formuleerde de VVD een meer algemeen standpunt: in wijken waar nog geen hoogbouw aanwezig was, moest deze vorm van woningbouw vermeden worden.
De PvdA reageerde als door een wesp gestoken. Raadslid Heleen Denie werd ‘moe’ en ‘verdrietig’ van de door de VVD geïnitieerde discussie en betichtte de partij van politiek opportunisme. De VVD zou zich laten leiden door ‘frustraties van aanwonenden’ die zich vooral bevonden in Velp-Noord, en bijvoorbeeld niet in Oud-Velp-Zuid. Hoewel Denie het niet met zo veel woorden zei, herbergde haar betoog de impliciete beschuldiging dat de VVD zich primair richt op electoraal gewin.
Zelf heb ik destijds in een opiniestuk in de Regiobode en het Streekjournaal een soortgelijke redenering tot uiting gebracht. Door zich wel druk te maken om hoogbouw in Velp, een dorp dat deel uitmaakt van de agglomeratie Arnhem en een stedelijke sfeer ademt, en geen kritiek te leveren op de hoogbouw binnen het plan Nimmer Dor in het landelijke, kleinschalige Laag Soeren, had de VVD zich mijns inziens in een onverdedigbare inconsequentie positie gemanoeuvreerd.
Een volgende discussie, die eveneens vorig jaar plaatsvond, had betrekking op de door de VVD gesignaleerde bevolkingsdaling. Deze demografische ontwikkeling zou tal van consequenties kunnen hebben, onder meer op het terrein van woningbouw. Volgens de VVD was nader onderzoek naar de gevolgen hiervan voor de gemeente Rheden zodoende noodzakelijk. De partij kreeg in de raad echter geen meerderheid voor dit voorstel.
Ten slotte heeft de VVD onlangs de schijnwerpers op zich gevestigd door zich kritisch op te stellen tegenover de bouwplannen op RiverStone, een locatie tussen Rheden en Velp. Over deze plannen hield de partij een enquête op haar website. Een ruime meerderheid van de participanten aan dit onderzoek bleek tegenstander van (grootschalige) woningbouw op dit terrein. Parallel hieraan ontspon zich op de VVD-site een debat over dit project. Het leeuwendeel van de deelnemers hieraan pleitte voor natuurontwikkeling op RiverStone. Aanvankelijk leek ook de VVD dit standpunt te huldigen. Onlangs werd echter duidelijk dat eveneens andere bestemmingen voor deze locatie, zoals een discotheek of een jachthaven, voor de VVD acceptabel zouden zijn.
Dat de VVD zich uiterst actief opstelt in openbare discussies en moedige, werkelijk dualistische, posities in durft te nemen, is zonneklaar. Hier zou GroenLinks, een partij waar ik persoonlijk veel meer politieke affiniteit mee heb, veel van kunnen leren. Een deel van de gedane voorstellen zijn bovendien goed onderbouwd. Dit geldt onder meer voor het doen van onderzoek naar de gevolgen van de bevolkingskrimp. Veel experts wijzen er bijvoorbeeld op dat negatieve demografische trend, zoals bevolkings- en huishoudenskrimp, immense implicaties kunnen hebben voor tal van beleidsterreinen, niet in de laatste plaats dat van de woningbouw.
Niettemin heeft het er op zijn minst de schijn van dat de VVD zonder een duidelijke coherente focus opvattingen verkondigt. Dat electoraal gewin hierbij een rol speelt is niet uitgesloten. De opmerking van Heleen Denie, dat de VVD zich toch in de eerste plaats richt op Velp-Noord, is in dit kader zeker relevant. Pas nadat de hoogbouwdiscussie over Velp was begonnen, werden ook andere omstreden hoogbouwprojecten in de overwegingen van de partij meegenomen. Voor Nimmer Dor stelt de partij dat hoogbouw niet zo nodig hoeft, maar verklaart zich geen tegenstander van het project. Dat het verwezenlijken van het plan in de huidige vorm per definitie hoogbouw met zich meebrengt, dringt op een één of andere manier niet door tot de VVD-fractie. Hier komt nog bij dat de partij ten aanzien van dit bouwplan nog steeds argumenten aanvoert die eenvoudig te weerleggen zijn. Zo blijkt bijvoorbeeld nergens uit dat het merendeel van de Soerense bevolking zich achter het huidige plan heeft geschaard, en al zou dit zo zijn, getuigt het niet van een autonome visie om op grond van dit gegeven Nimmer Dor te steunen.
De VVD-Rheden is kortom een actieve partij die echter een grote leemte vertoont: de standpunten van de partij komen niet voort uit een coherente visie en ingenomen posities ten opzichte van afzonderlijke cases worden niet doorgetrokken naar identieke of soortgelijke situaties elders in de gemeente.