SP houdt rug recht bij besluit Nimmer Dor

Door: Bob Bouhuijs

De gemeenteraad van Rheden nam afgelopen dinsdag 1 maart een positief besluit over bouwplan Nimmer Dor te Laag Soeren. Na een gloedvol betoog van raadslid Henk Molenaar, stemde de SP tegen dit project. De andere partijen steunden het plan volmondig of legden zich er na enig morren bij neer.

Al bij de informatieavond van enkele weken terug werd duidelijk dat Nimmer Dor kon rekenen op de steun van een fikse meerderheid in de raad. Het aantal kritische vragen bleef beperkt. Ook toen was het SP’er Molenaar die de open zenuwen van het plan bloot legde. Verder had GroenLinks-raadvolger Pieter Groenewoud energie gestoken in onderzoek naar dit project en legde hij het College het vuur na aan de schenen. D66, de partij die zich eerder zeer sceptisch had uitgelaten over het oude bouwplan Nimmer Dor, hield zich opmerkelijk rustig.


Een soortgelijke exercitie voltrok zich afgelopen dinsdag. Weer kwam Molenaar goed uit de verf. Enerzijds beklemtoonde hij het aspect van de woningbehoefte, pleitte in dat kader voor een woningbehoefte-onderzoek en constateerde dat het voorgestelde plan niet strookte met de lokale woningvraag en daarom niet in het belang is van de Soerense bevolking. Anderzijds uitte hij zijn zorgen over de gevolgen voor natuur en landschap en vroeg zich af of het project wel correspondeerde met de bouwbeperkingen die gelden voor groene wiggen en Nationale Landschappen. Naast dat SP zich de materie had eigen gemaakt, bleek uit deze bijdrage dat de fractie was doorgedrongen tot de haarvaten van de Soerense gemeenschap. Een plan dat voor 70 procent bestaat uit woningen in de vrije sector zal niet in het belang zijn van de lokale samenleving.

Anders dan de meeste andere partijen etaleerde de SP een visie die gefundeerd is op haar politieke beginselen. In het socialisme gaat het immers om het bevredigen van de behoeften van het merendeel van de bevolking. Als plannen niet in het verlengde liggen van dit uitgangspunt, is terughoudendheid op zijn plaats. In deze context is het ´nee´ van de SP een principiële en consistente daad.

Het politieke gedrag van GroenLinks was van een geheel andere aard. Tegen de achtergrond van de sceptische attitude van Pieter Groenewoud enkele weken er voor, leek de partij nu een totale metamorfose te hebben ondergaan. De fractie was blij met een kleiner plan, al werd nog wel een amendement ingediend waarin het College werd opgeroepen om bij gefaseerde bouw sociale woningbouw al in de eerste fase mee te nemen. Wethouder König benadrukte echter dat hij de vrijheid wilde behouden om in de eerste fase van het project geen sociale woningbouw te verwezenlijken. In de praktijk kan dit er toe leiden dat er, vanwege een restrictieve vraag, geen sociale woningen worden gebouwd, omdat uitsluitend de eerste fase van het project tot stand komt.

Hiermee geconfronteerd, trok GroenLinks haar amendement in. De politieke logica hierachter zal wellicht altijd blijven behoren tot de enigma’s van de Rhedense politiek. Voor de toeschouwer was het in ieder geval een wat bizarre vertoning. ´Fantastisch dat er gebouwd gaat worden in Laag Soeren,´ riep GroenLinkser Constans Pos uiteindelijk. Ook deze stellingsname was, in het kader van de eerdere scepsis, een raadselachtige acclamatie.

De houding van D66 tijdens het debat getuigde evenmin van veel beginselvastheid. De fractie kon akkoord gaan met een afgeslankt plan. Er werd geen enkele voorbehoud geplaatst bij de natuur- en ecologische waarden die in het geding zijn. Ook over de kwestie van woningbehoefte bleef D66 opvallend stil. Vooral in het licht van haar eigen programma is dit markant. Zo verkondigt de partij op haar website het volgende standpunt: ´Woningbouw mag slechts plaatsvinden op basis van woonbehoefte, die jaarlijks moet worden getoetst. Aan de behoeftes moet naar rato van de vraag gehoor worden gegeven door optimaal gebruik te maken van de bestaande woningvoorraad en van het bestaande bebouwde gebied.´

Voorts is de handelwijze van D66 strijdig met haar opvatting over al te ambitieuze woningbouwplannen: ´Woningbouw in de gemeente Rheden moet passen in het parklandschap binnen de bestaande kernen. De CBS trend toont aan dat het aantal huishoudens de komende jaren zal dalen. Om leegstand te voorkomen zal er zeer beperkte bouw moeten worden toegestaan en moet er juist meer aandacht zijn voor de verbetering van bestaande woningen of herbouw.´ Hierbij kan opgemerkt worden dat de prognoses van het CBS onlangs zijn bijgesteld. Zoals ik echter eerder op deze weblog illustreerde, laten de cijfers van Primos voor Rheden op de langere termijn nog steeds een dalende trend zien. Bovendien toont een nadere analyse van de CBS-gegevens dat de woningbehoefte in Laag Soeren waarschijnlijk beperkter is dan op het eerste gezicht lijkt.

Ten slotte bestaat er een tegenstelling tussen het huidige optreden van D66 inzake Nimmer Dor en de visie van deze partij op landschap, ecologie en haar eerdere opstelling ten aanzien van dit project: ´De bouwplannen 'Nimmer Dor' in Laag-Soeren en 'Riverstone' bij Velp worden kritisch bekeken. Hoogbouw past niet in onze gemeente, evenmin als grootschalige woningbouw op plaatsen met een unieke natuurwaarde.´

Het behoeft geen betoog dat deze beginselen niet overeenkomen met een zwijgzame instemming met het nieuwe Nimmer Dor. Ondanks dat het plan is afgeslankt en hoogbouw er niet meer in voorkomt, worden de natuurwaarden nog steeds met voeten getreden en is ook het vraagstuk van de woningbehoefte nog altijd controversieel. De hierboven gesignaleerde discrepanties verlangen in ieder geval een uitleg. Deze broodnodige toelichting bleef in het debat volkomen achterwege.

De andere partijen vervielen veelal in sleetse gemeenplaatsen of plaatsten wat marginale kanttekeningen. De PvdA diende drie amendementen in, waarvan er twee, zonder enige harde toezegging van het College, tijdens de raadszitting werden ingetrokken. Gea Verkerk van de PvdA maakte nog de apert onjuist opmerking dat de meerderheid van de Soerenaren achter het project Nimmer Dor zou staan. Uit onderzoek van de gemeente bleek slechts dat het grootste deel van de inwoners van Laag Soeren voor woningbouw is. Naar het draagvlak voor het huidige plan is nooit onderzoek gedaan.

Voor een enigszins ingewijde toeschouwer was het bijwonen van deze raadszitting een wat surrealistische ervaring. De meeste raadsleden schenen zich in een soort trance te bevinden die hen weerhield van een kritische perceptie. Het plan Nimmer Dor leek tot een collectief doel te zijn verheven waarbij een sceptische blik niet werd gewaardeerd.

Het verzet tegen Nimmer Dor zal op andere fronten worden voortgezet. Het laatste woord is hier beslist nog niet over gesproken.