Het CDA blijft wonderwel op de been! Balkenende krijgt veel hoon maar uiterlijk blijft hij er stoïcijns onder. Alles lijkt van hem af te glijden en hij krijgt het toch voor elkaar om gezien te worden als een constante factor. Hij heeft een weinig indrukwekkende verschijning maar veel kiezers voelen zich veilig bij hem. Als hij het nog even volhoudt dan krijgt ie vanzelf statuur.
Velen zien hem ook als een zwakke leider maar volgens mij klopt dat beeld niet. Dat lijkt misschien zo aan buitenkant maar binnen de coalitie weet hij zijn partners eronder te houden. Géén parlementaire enquête over Irak, geen referendum over de Europese Grondwet, pardon Verdrag van Lissabon, wel verhoging van de AOW-leeftijd of verder beknibbelen op de sociale zekerheid: Balkenende krijgt het voor elkaar.
Hij kan met iedereen overweg. Of het nu Verdonk is of Fortuyn, Rutte of Bos, het maakt Balkenende niks uit. En terwijl zijn CDA-maatje Donner bijna ongemerkt de verzorgingsstaat sloopt brengt hij de andere partijen die aan de coalitie deelnemen in de problemen. D66 trok aan zijn stutten vanwege Verdonk en nu is de PvdA de klos. (die laatste partij niet alleen door Balkenende hoor, dat moet ik er wel even bij zeggen, de PvdA doet het vooral zichzelf aan).
Balkenende heeft groot politiek inzicht. Dat bleek wel bij de revolte van Pim Fortuyn. Als enige van de grote partijen ontsprong het CDA de dans en dat gaat ook nu weer gebeuren. Het CDA moet door de opkomst van de PVV wel iets inleveren maar ik denk dat de partij dat volgend jaar wel weer te boven komt. Hij zal de PVV en Geert Wilders dan ook nooit rechtsreeks aanvallen. Hij weet ook wel dat veel van zijn kiezers ook worstelen met immigratie, integratie en het grote boze buitenland.
En ook bij Balkenende helpen kleine beetjes. In de bonnetjeskwestie werd zijn onkreukbaarheid nog eens nadrukkelijk vermeld. Hij had helemaal niets, 0,00 euro, gedeclareerd.
De normen en waarden van het CDA lijken het bij veel kiezers goed te doen. En of hij daarmee nou waarderend of snerend mee in verband wordt gebracht, Balkenende = normen en waarden. En dat blijft hangen.
De positie van het CDA in het centrum van de Nederlandse politiek lijkt onaantastbaar. Het is allemaal wat stoffig en grijs maar daar houdt een groot deel van het electoraat juist van. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Het volk van spruitjes, pindakaas en hagelslag wil niet anders.
Balkenende is de Hollandse calvinistische kaaskop in optima forma. Koopman en dominee.
Ons ben’t zunig hé! Ja, Balkenende is Zeeuws Meisje in een pantalon.
Dat doet het goed bij de Nederlanders. Vooral buiten de steden, op het platteland, in de agrarische sector. En, ook niet te veronachtzamen, het CDA heeft nog steeds een behoorlijke religieuze achterban.
Laten we wel wezen. Het CDA is eigenlijk de enige echte centrum-partij. De partij die zowel met links als met rechts door één deur kan terwijl die andere partijen in het midden, de PvdA, VVD en D66 voortdurend met zichzelf over die vraag overhoop liggen.
De landelijke CDA-lijn wordt ook lokaal doorgezet. CDA-wethouder Jan Jansen is de personificatie van betrouwbaarheid, gedegenheid en ogenschijnlijke bescheidenheid . En hij is nog sympathiek ook.
Het lokale CDA timmert niet aan de weg met opzienbarende uitspraken of uitgesproken meningen maar als ze tevoorschijn komt dan doet ze dat op het goede moment. Denk maar aan de rol van de Tweede Kamerleden van het CDA, Koopmans en Van Heugten, bij het veiligstellen van de rijksbijdrage voor de Traverse Dieren. Daarmee laat de lokale CDA zien dat ze over lijntjes naar het politiek centrum beschikt die ze effectief kan benutten.
Er is in de regio heel wat op het CDA aan te merken hoor. En dan wijs ik vooral met de vinger naar de provincie. CDA-gedeputeerde Van Haaren heeft de gemeente Rheden nu al ’n paar keer in de steek gelaten. De Rondweg Laag-Soeren heeft ze eerst verknald waarna de gemeente ook nog eens in de steek werd gelaten met het truckverbod voor de Harderwijkerweg.
En, het voornaamste, Van Haaren is de hoofdverantwoordelijke voor het fiasco met het project Hart van Dieren. Het is tot nu toe helaas niet gelukt om haar daarvoor ter verantwoording te roepen. Niet alleen voor het Dierense drama zelf maar ook voor alle machinaties daaromheen.
Maar goed. De kiezer vergeet snel. Dat weet het CDA donders goed. Het CDA laat zich
niet zo snel uit de tent lokken. De partij is als wuivend riet. Het buigt een beetje naar links, een beetje naar rechts en richt zich weer in volle lengte op in windstille periodes.
Intussen gaan de regenten vrolijk voort in hun bestuursbaantjes, commissies en commissariaten. De tentakels van het CDA zitten diep in de samenleving. (Het CDA zou zelf zeggen: diep geworteld in de samenleving). En die krijg je daar niet makkelijk weg.
Het CDA redt het wel.
Eén van de belangrijkste bronnen van het succes van het CDA ligt in het feit dat zij anders dan de PvdA haar traditionele achterban niet van zich heeft vervreemd. De PvdA vond haar massabasis van origine in de traditionele arbeidersklasse, en dan met name in die delen die relatief sterk geseculariseerd waren en een progressief maatschappelijk bewustzijn aan de dag legden: door de sociaal-democratische politiek zou het kapitalisme haar rauwe kant verliezen en getransformeerd worden in een humaner sociaal systeem. In een eerdere bijdrage heb ik laten zien dat de PvdA deze linkse missie niet heeft waargemaakt.
BeantwoordenVerwijderenZoals Kooijmans heeft aangestipt, was (en is) het CDA meer een plattelandspartij, al is het te eenvoudig de partij als een louter agrarische partij af te schilderen. De partij verdedigt onder meer de belangen van boeren, maar eveneens die van het bedrijfsleven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze groepen zich aangetrokken voelen tot het CDA.
Daarnaast voelt een groot, sociaal diffuus, deel van het electoraat zich bij deze partij thuis vanwege het morele, conservatieve ideeëngoed dat de partij manifesteert. In een mondiale maatschappij die voortdurend in beweging lijkt, is het niet verwonderlijk dat een partij die behoudende normen waarborgt aan populariteit wint.
Verder is het van belang dat de partij minder dan de andere grote partijen een uitgesproken sociaal-politiek profiel herbergt. Hierdoor kan het CDA, meer dan deze partijen, zich ontwikkelen tot een zogenaamde catch all-partij: een partij die in staat is een groot heterogeen segment van het electoraal aan zich te binden.
De hierboven weergegeven kenmerken komen terug in het gevoerde beleid. Zoals gesteld, heeft het CDA zich niet van haar traditionele achterban vervreemd. Met name de belangen van boeren worden nog altijd behartigd. Zo lijken de agrarische belangen, als het er op aankomt, te prevaleren boven natuurontwikkeling (Lees bijvoorbeeld: http://www.volkskrant.nl/economie/article1078509.ece/Ecologische_Hoofdstructuur_in_de_verdrukking).
Binnen de gemeente Rheden zien we dit uitgangspunt duidelijk terugkomen op het terrein van woningbouw en ruimtelijke ordening. Samen met de PvdA, is het CDA de meest expliciete voorvechter van woningbouw in of in de nabijheid van natuurgebieden. Ofschoon ze vaak in stilzwijgen gehuld blijven, zouden veel andere partijen deze expansiedrift graag willen temperen, te meer omdat nu steeds duidelijker wordt dat grote delen van de bevolking sceptisch staan tegenover deze ongebreidelde woningbouw in de natuur. De VVD heeft zich bijvoorbeeld al afgekeerd van het project RiverStone.
Zolang PvdA en CDA de basis vormen van het college, zal deze uitbreidingsdrang niet snel worden gematigd. Het is echter goed denkbaar dat de verkiezingen van maart komend jaar een nieuw politiek krachtenveld zullen scheppen, waarin ook het woningbouwdogma is een ander licht komt te staan.
Wederom bedankt voor de toelichting Bob. Het geeft echt verdieping.
BeantwoordenVerwijderenKlik op Ecologische Hoofdstructuur om het artikel in de Volkskrant te lezen.