Wat wil de VVD met de gemeente? - Revisited

Ik begon de reeks “Wat wil de politiek met de gemeente?”  met de VVD. Die partij werd door mij karig bedeeld. Achteraf bleek dat ik uit de samenvatting en niet uit het originele verkiezingsprogramma had geciteerd. Mea Culpa! Dat maak ik nu goed door het nog eens over te doen maar nu op basis van het volledige verkiezingsprogramma “Niet doorschuiven maar aanpakken”.  Overigens heeft die exercitie wel een opmerkelijk detail aan het licht gebracht. Zie daarvoor de rode tekst aan het einde van het bericht.

Wat heeft de VVD voor de gemeente op het menu staan?

• De VVD is tegen regels die ondernemers beperken hun zaak op zondag te openen. Dit is een keuze van de ondernemer en niet van de overheid. Om dit definitief te regelen wordt de winkeltijdenwet ingetrokken. Gemeenten mogen ondernemers maximaal één factuur per jaar sturen waarop alle lokale lasten staan vermeld. 

• Teveel mensen raken verstrikt in een uitkeringstraject. De VVD wil daarom de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong) en de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) samenvoegen tot een Participatiewet en de uitvoering hiervan bij gemeenten neerleggen.

• Het aantal re-integratieregelingen wordt fors beperkt. Daardoor kunnen gemeenten met minder geld toe. Ten aanzien van de budgetten voor sociale voorzieningen (WSW, WMO, jeugdzorg) krijgen gemeenten de vrijheid om die optimaal te benutten. Zo kunnen gemeenten ervoor zorgen dat mensen die nu te snel worden afgeschreven, een baan krijgen. 

• De VVD wil alle mensen die nu in de Wsw zitten herkeuren. Zo voorkomen we dat mensen onnodig in deze regeling blijven zitten en kunnen de wachtlijsten voor de Wsw worden weggewerkt. De VVD wil arbeidsgehandicapten meer kansen bieden op werk door de mogelijkheden voor No-Risk polissen voor ondernemers te verruimen en te investeren in Job Coaches voor meer begeleiding op de werkvloer.

• No-Risk polissen maken het ook aantrekkelijker voor werkgevers om oudere (langdurig) werkzoekenden in dienst te nemen. Re-integratietrajecten worden alleen nog voor bijzondere doelgroepen (zoals arbeidsgehandicapten) ingezet. Daardoor kunnen gemeenten met minder geld toe. 

• Scholieren vallen onder meer uit vanwege een verkeerde studiekeuze, massale opleidingen en gebrek aan aandacht. Schooluitval is verspilling van belastinggeld en leidt tot maatschappelijke problemen als werkloosheid en criminaliteit. De VVD wil dat leerlingen van tevoren veel beter weten wat een opleiding inhoudt en wat je ermee kunt worden. Schooluitval in het basis- en voortgezet onderwijs begint vaak met spijbelen. Scholen, ouders en gemeenten hebben daarom een belangrijke taak om spijbelen tegen te gaan. Als scholen verzuimen om spijbelaars te melden, worden zij beboet. Spijbelen kunnen we voorkomen door lesuitval tegen te gaan en voor een zinvolle lesinvulling te zorgen. Schoolbesturen moeten hierop worden afgerekend. De eigen verantwoordelijkheid van leerlingen de lessen te volgen wordt gestimuleerd, eventueel door middel van een financiële prikkel. 

• De VVD wil meer energie steken in preventie. Daarnaast wil de VVD de doelmatigheid in de jeugdzorg en -reclassering vergroten door de regie voor de jeugdzorg bij gemeenten te leggen. Gemeenten kunnen zo maatwerk leveren door samen met mensen een oplossing voor hun hulpvraag te vinden. Dit is het compensatiebeginsel. De VVD vindt dat de behandeling bij moet dragen aan het normaal deelnemen van onze kinderen en jongvolwassenen aan de samenleving. Hierbij zoeken we ook naar verbinding met sport, onderwijs en werk. Daar waar de taken overgebracht worden naar gemeenten worden kaders aangebracht, om niet met vele verschillende ondoorzichtige werkwijzen geconfronteerd te worden. Jeugd en volwassenreclassering moeten op elkaar aangesloten zijn. De VVD meent hiermee de bureaucratie te verminderen en de transparantie en de kwaliteit te verhogen. 

• In de afgelopen vier decennia is de AWBZ enorm uitgebreid. Daardoor is de oorspronkelijke doelstelling onder druk komen staan. De VVD kiest ervoor om zaken die in de AWBZ zitten maar die verzekerbaar zijn, over te hevelen naar de zorgverzekering. Lichtere functies zoals begeleiding en persoonlijke verzorging gaan over naar de gemeente. Die taken worden toegevoegd aan de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, waarmee gemeenten mensen kunnen ondersteunen om volwaardig mee te doen aan de samenleving. Gemeenten voeren al veel taken uit om mensen te helpen bij werk, onderwijs, opvoeding en ondersteuning. Door taken die bij elkaar horen te koppelen, kunnen mensen met maatwerk ondersteund worden. Het compensatiebeginsel in de WMO, waarbij gemeenten mensen compenseren voor hun beperkingen zodat ze echt kunnen deelnemen aan de maatschappij, gaat uit van wat mensen wél kunnen in plaats van wat ze niet kunnen. Dit is voor de VVD een cruciaal uitgangspunt. Immers, je hébt dan misschien een beperking, je bént niet je beperking. Gelijkwaardigheid van ziek of gezond, jong of oud behoren tot de kern van het liberalisme. Keuzevrijheid en regie bij mensen zelf zijn samen met het willen nemen van een eigen verantwoordelijkheid onze uitgangspunten. Het is hoog tijd dat we de zorg gaan organiseren om de mensen heen in plaats vanuit organisaties en instituties. Gevestigde belangen moeten waar nodig doorbroken worden. De ondersteuningsbehoefte en de mogelijkheden van de patiënt zijn het startpunt en niet het sluitstuk. Hiervoor nemen we een aantal maatregelen. 

• De VVD wil niet dat de overheid tot in detail voorschrijft hoe de omgeving eruit moet zien, maar zij moet wel kaders stellen. Provincies en gemeenten maken keuzes over hun ruimtelijke ordening. Daardoor komt er weer ruimte voor ontwikkeling van zowel woningbouw als natuur en landbouw. De overheid stimuleert particulier opdrachtgeverschap door ruimte te bieden aan eigen initiatief en door belemmeringen in regelgeving en uitvoering weg te nemen. Hierdoor krijgt ook de woningmarkt een impuls.

• Provincies moeten zich beperken tot hun taken op het gebied van ruimte, mobiliteit, cultuur en regionale economie. Andere taken – zoals jeugdzorg, arbeidsmarktbeleid, onderwijs en daklozenzorg worden afgestoten naar het Rijk of de gemeenten. De VVD wil dit wettelijk vastleggen.

• De VVD wil gemeentelijke fusies en samenwerking stimuleren. Als blijkt dat gemeenten onvoldoende in staat zijn hun taken goed uit te voeren wordt een fusie van bovenaf geïnitieerd. Provinciale grenzen mogen niet langer een obstakel zijn voor een gemeentelijke herindeling. Daarnaast wil de VVD dat er meer ruimte komt voor bestuurlijke vormen van samenwerking tussen gemeenten. Zo moet het mogelijk worden dat één persoon in verschillende samenwerkende gemeenten wethouder is.

• Alle bestaande specifieke uitkeringen en decentralisatieuitkeringen worden in 2014 overgeheveld van de Algemene Uitkering naar het Gemeentefonds. Dat geeft gemeenten de beleidsvrijheid die past bij de decentralisatiebeweging. 

• De VVD wil overbodige en bureaucratische bestuurlijke tussenlagen afschaffen. Deelgemeenten worden daarom opgeheven, terwijl de gemeentelijke dienstverlening in de wijken verbeterd wordt. 

• De VVD is voorstander van het opheffen van de WGR-plusregio’s. 

• De waterschappen zijn in de afgelopen periode fors opgeschaald. De beleidsvormende provincies en de waterschappen kunnen elkaar aanvullen. De VVD wil dat de waterschapsbesturen voortaan direct en gelijktijdig met de gemeenteraden worden gekozen. 

• Op dit moment wordt voor iedere bestuurslaag een aparte verkiezing georganiseerd. Daardoor is er gemiddeld een verkiezing per jaar. De VVD wil de verkiezingen van gemeenteraden en provinciale staten voortaan op dezelfde dag houden. Modernisering van het kiesproces, zowel binnen Nederland als voor Nederlandse kiezers in het buitenland, is gewenst. Nog voor de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen wordt de mogelijkheid tot het aangaan van een lijstverbinding uit de Kieswet geschrapt. Een partij krijgt de eerste zetel pas als tenminste de kiesdeler is gehaald. 

• Ook in de nieuwe politiestructuur moet de politie zichtbaar aanwezig zijn op straat, in de wijken, dorpen en steden. Nationale veiligheid begint immers lokaal. De burgemeester stuurt de politie aan bij het handhaven van de openbare orde en veiligheid in zijn gemeente. De gemeenteraad speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de lokale prioriteiten van de politie.De officier van justitie blijft de politie aansturen bij de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Die lokale inzet blijft nodig om de nationale politie tot een succes te maken. 

• Zichtbaar toezicht en handhaving op straat is van belang voor onze veiligheid en veiligheidsbeleving. De politie speelt hierbij een belangrijke rol. Door de grote veiligheidsproblemen is er per definitie weinig politie beschikbaar, gemeentelijke toezichthouders/handhavers en cameratoezicht hebben grote toegevoegde waarde. 

• Het onderscheid tussen hard- en softdrugs vervaagt, met alle gevolgen van dien. Ook softdrugs kunnen voor jongeren tot verslavingsproblemen of geestesziekten leiden. Daarnaast veroorzaken coffeeshops soms veel hinder en overlast voor omwonenden. De VVD wil overlastgevende coffeeshops onmiddellijk sluiten. Buitenlandse gebruikers worden aangetrokken door het Nederlandse drugsbeleid. De clubpas blijft rijksbeleid. Er vindt overleg plaats met de burgemeesters van de gemeenten die nu nog geen clubpas hebben. Er wordt dus rekening gehouden met de lokale standpunten. In coffeeshops kan alleen giraal worden betaald. De strafbaarstelling van soft drugs delicten willen we verhogen. Tegen straathandel wordt streng opgetreden en drugspanden worden gesloten. Schade veroorzaakt door de teelt van softdrugs wordt tot op de laatste cent verhaald op de daders. Net als openbare dronkenschap wordt ook in het openbaar onder invloed van drugs zijn strafbaar gesteld. 

• Een groot aantal personen verblijft illegaal in ons land. Illegaliteit kan leiden tot uitbuiting, criminaliteit en gedwongen prostitutie en moet keihard worden bestreden. De VVD wil illegaliteit - en het in staat stellen tot illegaal verblijf - strafbaar stellen en is voorstander van een actief opsporings- en uitzettingsbeleid waarbij de prioriteit moet liggen bij illegale, criminele vreemdelingen. Gemeenten dienen de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen te beëindigen. Zolang gemeenten opvang blijven bieden, is er geen prikkel om Nederland daadwerkelijk te verlaten. Integendeel: dat stimuleert juist om zo lang mogelijk te blijven, in de hoop alsnog een verblijfsvergunning te verkrijgen. 

• Woonoverlast is een ernstige inbreuk op het leven van mensen. De VVD wil daarom hard optreden tegen overlastgevers. Daarbij hoort ook een harde lijn tegen kraken. Kraken is een inbreuk op het eigendomsrecht van eigenaren van panden. Dankzij de VVD is kraken strafbaar geworden. Burgemeesters moeten het kraakverbod actief handhaven.

Heel opmerkelijk: In het volledige verkiezingsprogramma wordt met geen woord gerept over het rechtsreeks kiezen van bestuurders. In de samenvatting echter wel! 

Onderstaande staat wel in de samenvatting maar is niet in het programma zelf terug te vinden:

• De VVD wil een rechtstreeks gekozen burgemeester om het gemeentebestuur meer kracht en smoel te geven 

Zijn er nog meer verschillen? Heeft de VVD méér dan één verkiezingsprogramma? Spreekt de VVD met meer monden of heeft de samensteller van de samenvatting nog een populair brokje voor de kiezer toegevoegd?

Het rapport Keuzes in Kaart over de VVD en de gemeente: Ik heb alleen de teksten gepakt waarin het woord “gemeente” voorkomt. Ongetwijfeld zijn meer  maatregelen van invloed zijn op het functioneren van gemeenten maar deze zijn direct aanwijsbaar.

Bij het lokaal bestuur wil de VVD 1,2 mld euro korten op het gemeente- en provinciefonds. De VVD wil de efficiency van de waterketen verbeteren, provincies opschalen en gemeenten samenvoegen.

De VVD bespaart 2,9 mld euro op de extramurale AWBZ. De aanspraak op begeleiding wordt overgeheveld van de AWBZ naar de WMO, dus naar gemeenten. Aangenomen dat gemeenten beter maatwerk kunnen leveren is gerekend met een doelmatigheidswinst van 5%. Echter, de VVD kort het budget met 50%, welke een afname van de hoeveelheid verleende zorg betekent. Voor persoonlijke verzorging gaat de norm voor gebruikelijke zorg omhoog van 60 minuten naar 150 minuten per week. Dat betekent dat de hoeveelheid verleende zorg met 20% afneemt. De budgetten worden dienovereenkomstig gekort.

Op de jeugdzorg bespaart de VVD 0,3 mld euro. De jeugdzorg wordt ontschot door alle zorg vanuit verschillende domeinen over te hevelen naar gemeenten. De tarieven worden scherper vastgesteld. Toegang tot de gesloten jeugdzorg wordt strikter.

Landelijke inkomensregelingen voor chronisch zieken en gehandicapten worden gedecentraliseerd naar gemeenten. De compensatie voor het eigen risico voor chronisch zieken en gehandicapten (CER) en de uitkering uit hoofde van de Wet Tegemoetkoming Chronisch Zieken en Gehandicapten (WTCG) worden afgeschaft, een ombuiging van 0,6 mld euro. Om de gemeenten in staat te stellen deze nieuwe taak uit te voeren wordt het WMO budget met 0,2 mld euro verhoogd.

Voor een volledig beeld verwijs ik naar Keuzes in Kaart 2013-2017 en het verkiezingsprogramma van de VVD.

================================================

Wat wil de politiek met de gemeente? 

VVD , PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, DPK, 50Plus , VVD Revisited

================================================