Of dat nou terecht is of niet maar de landelijke politieke ontwikkelingen zullen ook het beeld van de gemeenteraadsverkiezingen bepalen. De PVV en Trots op Nederland hebben zich nog niet in Rheden gemeld maar hun invloed zal zich ook op lokaal niveau doen gelden. De PVV-kiezers zullen hoe dan ook op zoek gaan naar een lokale uitlaatklep. De gewone man wil zijn onvrede kwijt. De PVV speelt daar handig op in door zich meer en meer “linkse” onderwerpen toe te eigenen. Zij is inmiddels vóór handhaving van het minimumloon, handhaving van de AOW-leeftijd op 65 jaar, tegen het vrijgeven van de huren en tegen versoepeling van het ontslagrecht. Naast de grote PVV-issues, het toeroepen van een halt aan immigratie en islamisering, zijn dat allemaal zaken die de burger in de straat aanspreken.Dat contact met die gewone man heeft de PvdA al lang verloren. Je hebt geen kristallen bol nodig om te zien dat bij ongewijzigde politieke verhoudingen de PvdA klappen gaat krijgen. De PvdA krijgt de rekening voor jaren van gezwalk, gedraai en vaagheid gepresenteerd. Als de partij niet tijdig een nieuwe vader des vaderlands, een echte leider met charisma, vindt en de profiteurs en regenten uit de partij dondert dan verwordt de partij tot pvda en krijgt een rol in de marge.
Ook lokaal heeft de PvdA het niet makkelijk. Het gejojo met de woningbouw, Hart van Dieren, de financiën laat zien dat de PvdA-wethouders onvoldoende grip op de materie hebben. De raadsfractie is vrijwel onzichtbaar en heeft zich op belangrijke onderwerpen het initiatief uit handen laten nemen door de VVD.
Bij de Gemeenteraadsverkiezingen van 2006 bereikte de PvdA een hoogtepunt, daarna ging het binnen ’n paar maanden volledig mis. Dus niet alleen bij de laatste Euro-verkiezingen naar ook al bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 hing het compleet fout. De commissie-Vreeman gaf in haar analyse “De scherven opgeveegd’ vervolgens tien opdrachten. Ik heb ze nog eens opgezocht..
1. Zet in op een krachtiger koppeling tussen beginselen en beleid
2. Neem afscheid van zowel verambtelijkte als overhaaste manieren van rekrutering
3. Kies kandidaat-volksvertegenwoordigers om hun politiek-inhoudelijk gewicht
4. Maak verkiezingsprogrammacommissies krachtig
5. Schep voor verkiezingscampagnes een heldere organisatiestructuur
6. Voer ‘permanent’ campagne
7. Zorg dat het partijbureau goed functioneert
8. Verdeel verantwoordelijkheden op basis van vertrouwen
9. Versterk waar we sterk in zijn
10. Beoefen politiek met passie
De aanbevelingen worden in het rapport verder toegelicht en daar staan best bruikbare aanknopingspunten in. Daar wil ik ook nog wel eens een keer op ingaan maar de koppen zeggen op zich genoeg. Ik hou het hier kort. Wat opvalt is dat ze gaan over het proces en de organisatie maar waar is de boodschap van de partij?
De PvdA denkt de kool en de geit te sparen. Dat kan in deze tijd niet meer. Zij wordt links en rechts door de meeste renners in het peloton met gemak gepasseerd. .
Dat is vooral te danken aan falend leiderschap. De geloofwaardigheid van Bos werd in 2006 met succes door Balkenende onderuit gehaald. En de kiezers gingen daar in mee. Ook zij vertrouwden Bos niet meer. Naar achteraf blijkt terecht. De verkiezingsbeloften werden na de verkiezingen rap terzijde geschoven.
Nu is er in de PvdA-serie navelstaren weer de “brief aan de partijgenoten” van Sharon Dijksma. Die schrijft over het verlies bij de euroverkiezingen: ” Het algemene beeld is helder: het ontbrak in de campagne aan een duidelijke boodschap, aan de juiste strategie, aan gevoel van urgentie, aan een goede en tijdige voorbereiding, aan geld, aan politieke sturing en vooral aan overtuiging. We voerden campagne met de handrem erop.” en “Veel aanbevelingen uit het rapport van de commissie-Vreeman (‘De scherven opgeveegd’) ter verbetering van de verkiezingscampagne zijn niet of niet succesvol doorgevoerd.”
Niks nieuws onder de zon dus en tot de volgende keer maar weer.
Op de landelijke PvdA-site wordt gevraagd met welke speerpunten de PvdA de gemeenteraadsverkiezingen in moet gaan. Daar heeft de lokale afdeling zich keurig aan gehouden. Ook die weet het blijkbaar niet want ze vraagt daar getuige de advertentie van vorige week ook letterlijk om. Met andere woorden de PvdA weet op alle niveaus gewoon nog steeds niet wat er in de maatschappij leeft. Luistert de PvdA soms alleen tijdens verkiezingscampagnes? Om na die verkiezingen weer weg te zinken in het pluche en zich verder geen bal van diezelfde kiezers aan te trekken?
Ik heb ’n paar aanbevelingen voor de PvdA. Gratis. Ze doen er maar mee wat ze willen. Trouwens, andere partijen kunnen er ook hun voordeel mee doen. In willekeurige volgorde:
1. Zoek een geloofwaardige partijleider. Da’s moeilijk maar het zal moeten. Bos heeft het vertrouwen van de kiezer verspeeld. Al drie jaar geleden. En dat wordt keer op keer bevestigd. Het laatste issue, het declareren van een zonnebrilletje, lijkt een futiliteit maar het laat wel zien welke mentaliteit de allerhoogste leiding van de PvdA heeft.
2. Zoek naast een alternatief voor Bos ook geloofwaardige volksvertegenwoordigers. Waar blijft een gedegen Irak-onderzoek? Waarom dat gedraai en gezeur met de JSF? Waarom kon er plotseling niet meer gestemd worden over het “Verdrag van Lissabon”? Waar blijft het definitieve NEE tegen de pogingen van Donner c.s. om de verzorgingsstaat (of wat daar nog van over is) verder te ondergraven?
3. Geef duidelijke boodschappen, maak keuzes zonder mitsen en maren.
4. Pleeg geen verraad aan de kiezers Voer de verkiezingsbeloften uit. Zie ook punt 2.
5. Luister ook eens buiten verkiezingstijd naar diezelfde kiezers. De PvdA had allang moeten weten wat er in de maatschappij speelt.
6. Besef dat kiezers allereerst zekerheid willen. Voor de PvdA-kiezers geldt daarboven dat ze vooral zekerheid over hun brood willen. Die snappen niet dat er in no-time tientallen miljarden euro’s in het bankwezen worden gepompt terwijl hun banen op de tocht staan en er keer op keer aan de sociale zekerheid wordt geknabbeld om maar weer ’n paar miljoen te bezuinigen.
7. Hang niet zo krampachtig aan het pluche.
8. Sodemieter al die carrièrejagers, profiteurs, regenten en cliëntelisten uit de partij. Zo’n Haagse wethouder Kool die burgers die protesteren tegen plannen van de gemeente voor crapuul uitmaakt en ze voor het gemak ook nog eens op een hoop veegt met Wilders-stemmers, Herfkens die alle opwinding over haar riante onkostenvergoedingen als provinciaals afdoet, het gesjoemel met subsidies in Amsterdam, het aan partijvriendjes toespelen van opdrachten, baantjesjagers die (semi)publieke instellingen vooral gebruiken om goed voor zichzelf te zorgen en regenten die net als Kool overal opduiken en kritische burgers vooral een last vinden, ook in Rheden.
9. En, in het verlengde hiervan, temper dat elitaire gedrag eens. Als je wilt doen voorkomen dat je de gewone man vertegenwoordigt toon dat dan eens. Probeer eens werkelijk in gesprek te komen met die gewone man en vrouw.
Kortom, daal eens af uit die ivoren toren, sta weer eens met beide benen op de grond en vertel nu eens echt en zonder omhaal waar je voor staat. Laat dat vervolgens ook duidelijk zien. Haal de ideologische veren terug bij ING-commissaris Kok. Geef echt inhoud aan de Partij van de ARBEID.
Een zeer interessant vraagstuk. Het kernprobleem van de PvdA ligt waarschijnlijk in het feit dat haar achterban de afgelopen decennia fundamenteel gewijzigd is.
BeantwoordenVerwijderenDe oude SDAP was primair een arbeiderspartij. De PvdA van na de Tweede Wereldoorlog probeerde aanvankelijk haar arbeidersbasis te verbreden door zich op enkele vraagstukken, met name dat van de religiekritiek, te matigen, zodat de partij ook aantrekkelijk zou worden voor confessionele arbeiders (de zogenaamde Doorbraakstrategie).
In de loop van de jaren zestig nam het aantal hoger opgeleiden in Nederland sterk toe. Een deel van deze hoger gekwalificeerden trad toe tot de PvdA. In de lijn van de tijdgeest, gaven deze linkse intellectuelen een progressieve impuls aan de partij. De PvdA van de jaren zeventig verwierf dan ook een evident links karakter. Dit nieuwe progressieve elan kwam bijvoorbeeld tot uitdrukking in de beweging Nieuw Links.
In de jaren tachtig kantelde de tijdgeest. Onder invloed van het neoliberalisme deed het marktfundamentalisme zijn intrede. Ook de PvdA raakte onder invloed van deze nieuwe denkrichting. In plaats van de verzorgingsstaat te verdedigen, assisteerde de partij, met name in de Paarse kabinetten, bij de afbraak ervan.
Voor de hoger opgeleiden binnen de partij was dit overigens niet echt problematisch. Door de toename van de werkgelegenheid in de dienstensector, konden zij economisch goed het hoofd boven water houden. Bovendien verwaterde het linkse engagement van deze ‘nieuwe middenklasse’. In de jaren negentig raakte zij in de ban van lifestyle, spiritualiteit en andere uitingsvormen van individualisme. De PvdA werd minder gezien als een partij die de wereld een socialer gezicht moest geven, maar verwerd tot een carrièrevoertuig van veelal pragmatische georiënteerde quasi-linkse intellectuelen. Toen ik in de jaren negentig politicologie studeerde, heb ik dit zelf ervaren. Veel van mijn medestudenten werden lid van de PvdA en de Jonge Socialisten om er uiteindelijk een baan aan over te houden. Vooral omdat de PvdA een echte bestuurderspartij was geworden, was de partij uiterst attractief voor carrièrepolitici.
De traditionele arbeidersklasse herkende zich steeds minder in PvdA. Aanvankelijk profiteerde de SP hiervan. Deze partij ontwikkelde zich van een maoïstische actiebeweging in de richting van een sociaal-democratische partij. Voor zowel traditionele arbeiders als geëngageerde intellectuelen bood de SP een aantrekkelijk alternatief.
Theo Kooijmans heeft in het bovenstaande scherp opgemerkt dat ook de PVV zich onlangs is gaan ontwikkelen als een alternatief voor de PvdA (overigens eveneens voor de SP). Door juist de sociale dimensie te benadrukken, oefent deze partij onder meer aantrekkingskracht uit op de traditionele autochtone arbeidersklasse. Dat Wilders tot voor kort behoorde tot de VVD-fractie in de Tweede Kamer, wordt kennelijk door een deel van dit segment van zijn achterban vergeten.
Ondertussen woekert binnen de PvdA nog steeds een schier onbeheersbare crisis. Als je met insiders praat, ontstaat een beeld van een haast pertinente oorlog tussen verschillende facties. Naast het sociaal-economische beleid, waaronder het ontslagrecht, is de multiculturele samenleving een bron van conflict.
Temeer omdat er bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in Rheden geen representant van de PVV meedoet, is het interessant om te zien hoe de crisis binnen de PvdA op het lokale niveau zal uitwerken. Overigens is het niet slechts de PvdA die met problemen kampt. Landelijk zien we ook bij de VVD en de SP crisisverschijnselen die zeker consequenties kunnen hebben op het lokale niveau. Verder heeft GroenLinks de laatste jaren binnen de gemeente Rheden een koers gevaren die negatieve effecten kan sorteren bij de komende raadsverkiezingen.
Een mooie en informatieve toelichting Bob. De andere partijen komen ook nog aan de beurt. En, hoewel de kans klein is, is het nog altijd mogelijk dat er meer partijen aan de raadsverkiezingen in Rheden gaan meedoen.
BeantwoordenVerwijderen