Opinie zonder feiten. Een reactie op Machiel Wetselaar

Door: Bob Bouhuijs

Tendentieuze opinievorming. Zo kan het artikel dat Machiel Wetselaar onlangs over het Soerense bouwplan Nimmer Dor op deze weblog publiceerde getypeerd worden. Met enkele impressionistische streken schildert hij een beeld waarin een handvol nimby’s vanuit zelfzuchtige motieven een niet aflatende strijd voert tegen een bouwproject dat niet slechts door het leeuwendeel van de Soerenaren gewenst wordt, maar ook een weldaad voor de dorpsgemeenschap zal zijn. Een nadere beschouwing laat echter zien dat de werkelijkheid er veel genuanceerder uitziet dan Wetselaars schets doet voorkomen.

Wetselaars artikel is met name een frontale aanval op de tegenstanders van het bouwplan die zich verenigd hebben in de Stichting NimmerdorNee, een stichting waarvan ik het voorzitterschap vervul. De leden en sympathisanten van deze stichting bestaan volgens hem louter uit nimby’s die alles in het werk stellen om iedere vorm van woningbouw op Nimmer Dor te belemmeren. Hierin tekent zich de eerste fundamentele onwaarheid in Wetselaars betoog af. Een korte historische terugblik verschaft enig inzicht.

Na het aantreden van het huidige college van B&W werd al snel duidelijk dat wethouder Ron König het bouwplan een nieuwe kans wilde bieden en de helft van het oorspronkelijke plangebied voor woningbouw wilde reserveren. In gesprekken tussen König en afgevaardigden van de commissie Nimmer Dor van Soerens Belang, het IVN en NimmerdorNee heb ik al in een pril stadium benadrukt niet iedere vorm van woningbouw op Nimmer Dor af te wijzen. Bij de ontwikkeling van een mogelijk nieuw project diende mijns inziens rekening gehouden te worden met de landschappelijke en ecologische waarden van het gebied, de woningbehoefte, de belangen van de omwonenden en de verkeersveiligheid.

Ik heb toen ook gesteld dat een plan dat uitgaat van de bouw van 60 woningen te zeer zou contrasteren met het landelijke karakter van het omliggende gebied en te sterk zou indruisen tegen de belangen van de omwonenden. Met de realisatie van een dergelijk plan, 60 woningen op de helft van het plangebied, zouden immers minstens zo grote dichtheden worden bereikt dan in het oorspronkelijke plan. Bovendien vroeg ik me af of totstandkoming van dit project de lokale woningbehoefte op de langere termijn niet zou overschrijden.

Het college van B&W koos uiteindelijk voor een planinvulling van zo’n 60 woningen. Redenerend vanuit het bovenstaande is het natuurlijk niet vreemd dat mijn medestanders en ik mogelijke juridische stappen tegen het plan gingen onderzoeken. Dat Wetselaar zich niet kan vinden in mijn analyse en afweging is uiteraard zijn goed recht. Gezien het feit dat hij aanwezig was bij de hierboven genoemde gesprekken, vraag ik me wel af waarom hij beweert dat NimmerdorNee tegen is en altijd tegen zal blijven. Het moge duidelijk zijn: Niets blijkt minder waar.

Evenmin is Wetselaars pleidooi voor het huidige project erg overtuigend. Hij brengt het aloude argument in stelling dat woningbouw de leefbaarheid van het dorp ten goede komt, omdat de school en het verenigingsleven hierdoor weer levensvatbaar worden. Of dit werkelijk zo is, valt zeer te betwijfelen. In de afgelopen jaren heb ik op deze weblog meermalen getoond dat de gemeenten Rheden en Brummen in de toekomst waarschijnlijk getroffen zullen worden door bevolkings- en huishoudenskrimp. Voorts heb ik gebruikmakend van het rapport Bevolkingsdaling beargumenteerd dat dorpen die door deze verschijnselen worden geconfronteerd niet geholpen zijn met (grootschalige) woningbouw, maar zich moeten instellen op de demografische krimp. Met name concurrentie tussen verschillende gemeenten om inwoners - Brummen en Rheden zijn expliciete voorbeelden hiervan -, kan uiteindelijk ongunstig uitpakken voor deze gemeenten. Het onderhavige rapport laat aan helderheid niets te wensen over:

‘Bestuurlijke ontkenning van en verzet tegen daling van het aantal inwoners zijn – hoewel begrijpelijk – uiteindelijk nadelig voor de betreffende gemeenten en regio’s. Het leidt tot oneigenlijke concurrentie tussen gemeenten om inwoners. Energie, tijd en middelen die geïnvesteerd worden in ontkenning zijn niet beschikbaar voor het organiseren van adequate reacties op bevolkingsdaling. De wens en het streven om het bestaande voorzieningenniveau vast te houden, legt een te groot beslag op de beschikbare middelen en blokkeert zo de weg voor nieuwe ontwikkelingen.’

Het is teleurstellend dat Wetselaar heeft nagelaten zich te verdiepen in deze achtergronden.

Ten slotte meent Wetselaar dat het verzet tegen het bouwplan zich beperkt tot een zeer kleine groep van tien tot vijftien personen en dat de meerderheid van de Soerense bevolking zich achter het conceptbestemmingsplan heeft geschaard. Ook hier domineert het wensdenken.

Uit eerder onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Rheden bleek dat een kwart van de Soerenaren niets ziet in enige woningbouw in Laag Soeren. Dit kan betekenen dat een groter deel het voorliggende plan te grootschalig vindt, maar zich wel zou kunnen vinden in een kleiner plan. Hoe groot het deel van de Soeraneren is dat het voorliggende plan steunt, is nooit onderzocht. De stellige uitspraak van Wetselaar hierover is dan ook uit de lucht gegrepen.

Wel is duidelijk dat anderen dan de direct omwonenden kritiek hebben op (delen van) het plan. Zo heeft de raadsfractie van de SP tegen het Nota van Uitgangspunten inzake Nimmer Dor gestemd. Op de website van de SP is te zien dat de argumentatie van deze partij grotendeels overeenkomt met mijn redenering. Verder hoor ik dat ook binnen andere partijen de kritiek op het plan groeit. Met name de uitvoerbaarheid ervan in het huidige tijdgewricht zou hierbij meespelen. Verder heeft het IVN zich kritisch uitgelaten over de omgang van de gemeente met de steenuilenpopulatie op het plangebied. Tot slot ontmoet ik Soerenaren die sceptisch staan tegenover de huidige planinvulling. Zij wijzen bijvoorbeeld op de malaise op de woningmarkt en denken reeds in de richting van een alternatieve uitwerking.

De feitenvrije benadering waarvoor Wetselaar in zijn artikel kiest, bemoeilijkt het voeren van een genuanceerde discussie. Het aantal ongemotiveerde beweringen is domweg te groot om ze systematisch te weerleggen. Dat is wat spijtig, want op zich waardeer ik het dat hij zonder zijn identiteit te verhullen participeert in het publieke debat over Nimmer Dor.