ευρώ

De euro. Het zag er allemaal zo mooi uit. Goed voor de handel en we konden in heel Europa met één munt betalen. Handig voor de vakantie. Maar we werden direct al belazerd bij de invoering van de nieuwe munt. Zoals jaren later ook werd toegegeven. We betaalden 2,20371 gulden voor één euro terwijl die in feite maar twee gulden waard was. Ons geld werd in één klap 10 procent minder waard. En we werden dubbel gepakt. Na het omprijzen bleek van veel artikelen vooral het gulden-teken te zijn vervangen door €. De cijfers op de prijskaartjes bleven vaak nagenoeg gelijk. Vooral de horeca werd hierom berucht.

Maar daar bleef het niet bij. Om mee te mogen doen moeten landen voldoen aan een reeks toelatingseisen. Rond 2000 waarschuwden, vooral Noord-Europese, economen en centrale bankiers ervoor dat er niet lichtzinnig met die eisen mocht worden omgesprongen. Maar de politiekers hadden daar geen boodschap aan. Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Zonder fatsoenlijk de boeken te controleren kon een land de euro invoeren. De Grieken zagen hun kans schoon. Met allerlei kunstgrepen verfraaiden zij de cijfers en met die dubbele boekhouding slopen zij de eurozone binnen. Toen bleek dat zij de kluit belazerd hadden was het te laat. Niemand die zich daar druk over leek te maken.

Nu krijgen we de rekening gepresenteerd. Weer zijn wij de klos. Griekenland kan niet meer aan zijn verplichtingen voldoen. De kans dat de Grieken hun leningen terugbetalen wordt geschat op 30% tot 50%. Maar we kunnen hen, hoezeer ze dat ook hebben verdiend, niet aan hun lot overlaten. Uit puur eigenbelang. Als Griekenland omvalt dan is het domino-day. In recordtempo zullen de economieën van andere zwakke euro-broeders instorten en vervolgens ook die van ons. Europese banken, waaronder ook Nederlandse, hebben alleen al bij Griekenland rond de 175 miljard euro aan leningen uitstaan. We kunnen wel ontzettend boos worden op de Grieken die de boel hebben bedonderd en op de banken die zo roekeloos leningen aan Griekenland hebben verstrekt maar we moeten ze helpen. Er zit niks anders op. Het is erop of eronder. Een kwestie van overleven.

En wat moet er na de redding van Griekenland gebeuren? We zullen daarover heel goed moeten nadenken. Griekenland, Portugal en Spanje kunnen we niet uit de euro zetten. Moeten we er dan zelf maar uitstappen? Eventueel samen met enkele andere landen een nieuwe munt invoeren of halen we de gulden terug? Net als Engeland en Zweden die hun eigen munt hebben gehouden.

Of moeten we juist de andere kant op? Verder op weg naar een sterk centraal Europees gezag. Ondanks alle nadelen. Is Europa in staat om met al haar culturele verschillen en veelheid aan talen toe te groeien naar één slagvaardige staat? Hoe houden we dan goede democratische waarden en sociale rechtvaardigheid in stand, hoe kunnen we voorkomen dat kleine landen als Nederland vervagen in zo’n superstaat?
Een ding is zeker. Wil Europa een rol van betekenis op het wereldtoneel blijven spelen en haar welvaartsniveau vasthouden dan zijn de Europeanen tot elkaar veroordeeld. Een gezamenlijke sterke Europese economie is in ons aller belang.

Mét of zónder euro.