Niet echt het beeld dat we van de internetnerd hebben

In aansluiting op het voorgaande bericht over de openbare les van Piet Bakker hier de integrale tekst van de introductie. Ik wil het jullie niet onthouden.

Piet heeft me weliswaar niet expliciet toestemming gegeven maar als hij zich boos bij me meldt dan zien we wel verder. Ik heb 'm vanmorgen gemaild met de vraag of ie er moeite mee heeft.

Bovendien, het is allemaal gratis reclame voor de opleiding journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. Een extra student uit het Rhedense is toch maar weer mooi meegenomen.

Introductie

In januari meldden Nederlandse media een curieus gevalletje van plagiaat. Burgemeester Ada Boerma van Maasdriel had zich voor haar installatiespeech laten ‘inspireren’ door de toespraak die Thom de Graaf had gehouden bij zijn ambtsaanvaarding in Nijmegen. De inspiratie moet van bovennatuurlijk gehalte zijn geweest gezien de omvang, meer dan tien passages kwamen vrijwel rechtstreeks uit de rede van De Graaf, inclusief het citaat van zijn vader die daarmee ook meteen een beetje de vader van Boerma was geworden. Het nieuws werd niet door een traditioneel medium onthuld maar werd voor het eerst op internet gepubliceerd, het werd ook niet door een professionele journalist maar door een amateur, een blogger, naar buiten gebracht.

Het citaat van de vader van Thom de Graaf doet Boerma de das om. Theo Kooijmans, een politiek actieve 57-jarige ICT-projectmanager, schrijft op 15 december op zijn blog Politiek Rheden (2007) over de toespraak van burgemeester Boerma, die daarvoor werkzaam was in Rozendaal, een buurgemeente van Rheden. Hij gaat vervolgens op zoek naar de oorsprong van die passage, door Boerma wel als citaat aangeduid maar zonder bron. Na een beetje googlen is Kooijmans eruit, het was Thom de Graaf die zijn vader citeerde; maar ook andere stukken komen uit zijn Nijmeegse toespraak. De Rhedense blogger publiceert een overzicht van de identieke passages en stelt het Maasdrielse VVD-raadslid Cees Sips op de hoogte via het gastenboek van diens blog.

Sips, 62 jaar oud, is ook geen journalist, maar voormalig ICT-projectmanager. Zijn blog bevat “strikt persoonlijk gekleurde waarnemingen, gedachten, gevoelens en dagelijkse belevenissen, maar ook politiek inhoudelijke zaken en nieuwsfeiten” (Ceessips.nl). In een lange alinea van ruim 50 regels onder de pakkende kop “ Zondag 16 december 2007’ filosofeert Sips over de kerstzang in de kerk van Dreumel, waar drie koren optraden samen met de muzikanten van Sint Barbara en Sint Lambertus, over de uitverkiezing van Geert Wilders tot politicus van het jaar, over Verdonk, Marijnissen, de maag Maria en de herdertjes die bij nachte lagen, en, helemaal aan het eind, over ‘plagiaat-Ada’ . Sips voelt zich ‘geschoffeerd’ door de burgemeester: “De toespraak kwam helemaal niet uit haar hart. Het was gejat van iemand anders.” Sips meldt het zijn mederaadsleden, maar vindt weinig weerklank – de toespraak verdwijnt wel meteen van de gemeentelijke website.

Een columnist van de editie Bommelerwaard van het Brabants Dagblad verwijst een week later naar de zaak, vooral om Sips aan te vallen, die ‘geklikt’ zou hebben om zo de sfeer in de gemeente te bederven. Maar de krant die in 57 procent van de Maasdrielse gezinnen wordt gelezen, pikt het verder niet op. Omroep Gelderland brengt het nieuws pas na drie weken, op 8 januari. Een dag later volgen het Brabants Dagblad en vrijwel alle landelijke media.

Zien we hier crossmedia in optima forma? Het nieuws overstekend van het ene medium naar het andere, verwijzend naar elkaar, elkaar versterkend? In zekere zin wel. In de kranten worden de blogs genoemd die daarna het bezoek explosief zien stijgen. Via internet zijn de complete speeches te zien, de overeenkomstige passages en de lamme excuses van de gemeente nog eens na te lezen. Aan de andere kant lijkt het erop dat de traditionele nieuwsmedia zich hier de kaas van het brood hebben laten eten.

---------

Het vierde en laatste hoofdstuk sluit af met tekst over de relatie tussen de inhoud en werkwijze van de oude media en de journalistieke activiteiten van non-professionals en de vraag hoe journalisten met user-generated content, online-communicatie en blogs omgaan.

"En daarmee zijn we terug bij het begin van dit verhaal. Hoe komt het dat een 57-jarige blogger uit Rheden – niet echt het beeld dat we van de internetnerd hebben – de gevestigde media verslaat?"

Nee user-generated content is niet nieuw. Al vanaf 1963 met de Zapruderfilm die de moord op president Kennedy laat zien tot aan de filmpjes en beelden op internet, de vriendensites....

“En natuurlijk de blogs met commentaren, reacties en soms zelfs met echt nieuws - hoewel de burgemeester van Maasdriel nog steeds op haar plaats zit.”