De Berk

Door: Joop Zijlstra

Leden van de gemeenteraad,
aan wie van u het lezen wil.

Begin 2006 heb ik de toen nieuw aangetreden raad om aandacht gevraagd voor het groenbeleid, meer speciaal met betrekking tot de bomen. Elk lid van College en raad kreeg een aardig groen boekje ‘De gulle boom’, tekst van Shell Silverstein, uit het Engels vertaald door Arthur Japin. ‘The giving three’, in de Latijnse (!) vertaling ervan ‘Arbor alma’. ‘Alma’ staat voor voedend, zegenend, verkwikkend, mild, en gul dus. Herkent u het belang ervan voor Rheden?

Ik heb mij na dat boekje aan de raad niet meer met het groen bemoeid. Het is toch de raad die de zorg heeft voor het groen, die dat controleert?
Die groene ‘opdracht’ is door de raad van toen niet naar behoren vervuld. Dieptepunt was het neerhalen van tien prachtige eiken aan de Oostlaan in Dieren door de gemeentelijke groenafdeling. Men schermde met vervuilde grond in vaagpraat en sluiertaal (naar H.J.A. Hofland in zijn column in de NRC van 22/1).Na de commotie hebben de verantwoordelijken dat gat gauw opgevuld. Daaruit zou de goede wil moeten blijken? Praalwoorden!

Onlangs hebt u als leden van de huidige raad ingestemd met afschaffing van de kapvergunningen, met de gedachte dat het kosten scheelt en dat het goed is dat mensen zelf over hun bomen beslissen? Edele gedachte, of eerder gebrek aan kennis? Er zijn er immers die bomen rigoureus kappen, ‘wat kan het hun ook schelen’, die niets snappen van gedichten over bomen. Er zijn er die ze wel begrijpen, die het betreuren dat hun groene woongebied ten onder gaat. Hebt u eraan gedacht dat, sinds het systeem kapvergunningen niet meer wordt gehanteerd, en deze à fortiori niet meer worden gepubliceerd, de inwoners niet meer vernemen wat er op dat vlak van groen in hun woongebied gebeurt? Hoorde ik u vragen om hulp vanuit de bewoners? Hoe kunnen zij nog vanuit hun bezorgdheid handelen?

Ik noem u een sprekend, voorbeeld. In 2005 lees ik een kapvergunning, opgave van de gemeente. Het betreft een prachtige berk in mijn directe omgeving. Jammer dat de boom om gaat. Ik kom er zo nu en dan langs, ‘jammer’, en besluit na lang aarzelen de bewoners aan te spreken.
Ik stuur hun daarna bevestiging van ons gesprekje aan de deur, samen met een tweetal sprekende gedichten. Resultaat?
De boom staat er nog, gul voedend, zegenend, mild en verkwikkend.

Ik voeg voor u bij de tekst met gedichten en drie foto´s van de boom.
Hij staat er na zes jaren nog prachtig te wezen. Die mensen van de berk hebben het begrepen. Hen prijs ik.
Wat moet ik met bezuinigingen van de gemeente die tot kaalslag leiden?
Zorgt u alsnog goed voor groen en bomen. Dat ik u toch moge prijzen!

J. Zijlstra, Ellecom, 24 januari 2011
---------------
10 juni 2005

Geachte heer en mevrouw,

Gisteravond sprak ik een van u even aan: over de berk.

De schoonheid van de berk ligt in zijn evenwichtigheid, in de wijze waarop hij zijn ijle massa van kantachtige twijgen in de lucht verheft.
De Engelse dichter Cooleridge noemde de berk de jonkvrouw van de bossen.

De gemeente doet geen enkele poging om zo’n boom te doen behouden.
In haar ogen ben ik trouwens ook geen belanghebbende hoewel ik om de veelheid van bomen en boomsoorten in Ellecom ben gaan wonen.
Heerlijk. Maar het wordt wel schraler.

Ik vind het jammer dat de berk weg moet. Hij past niet bij uw plannen, hoorde ik.
De auto wordt ongetwijfeld ook plakkerig in zeker jaargetijde. Dat is een gevolg van actie en reactie in de natuur. Prachtig hoe nauw dat luistert en dat te leren kennen.

Ik liet mij ontvallen dat u eerder wellicht niet bij de berk past.
De berk woont er trouwens heel wat jaren langer dan u. Van rechten gesproken.
Daarom stuur ik u een gedicht van Jan Arends, en een tweede van Karel Jonckheere.

Ter overweging.

Jan Arends:


Ik ben
een boom

Van groei
afaan
ben ik
van blad
tot blad
bekeken.

Toen
heeft iemand
een luis
ontdekt
op een
van mijn bladeren.

Nu word
ik omgehakt.

Karel Jonckheere


Rijmprent: Berk en Boek


Ik was een berk, de dichters kwamen met mij spreken
maar spreken in de lucht is daarom nog geen lied.
Alleen, toen langs mijn schors de regen lag te leken
en ik hun tranen zag, waren wij één verdriet.

Eens, het werd dageraad, hoe zou ik het vergeten,
stond plots een boer naast mij en gaf me een diepe houw,
mijn kruin waarin de zon als goudfee had gezeten
viel met mijn zilver neer in de nog donkre dauw.

Een beulskar reed me weg met andere bosgenoten,
ik werd onthoofd, verminkt, tot zaagmeel uitgemoord.
Daarna, de ketel in, mijn houtstof uitgestoten,
gekookt, geroerd, geloofd, gemangeld enzovoort.

Ik werd een lange rol en tot mijn fel verbazen
kreeg ik een etiket en werd houtvrij papier.
Weg was mijn ziel, ik was de zuiverheid der dwazen:
geen aangezicht, geen stem, geen sap meer en geen klier.

Nu sta ik hier en wacht, ik ben tot boek verworden,
gevouwen en bedrukt, een uitgegeven graf,
één van de zoveel duizend in een rek verdorden
aan wie men naam en titel van een vreemde gaf.

Toch ben ik maar schijndood, gij kunt me doen verrijzen,
voor wat papieren geld verbrijzelt gij mijn zerk.
Treed binnen in dit huis, gij zult mij horen prijzen,
voor wie mij leest zal ik weer ruisen als een berk.
Met een vriendelijke groet
van een verdrietig mens.
Neem me niet kwalijk dat ik aansprak en nu nog schrijf ook.

Joop Zijlstra
Kastanjelaan 9
6955 AM Ellecom