De VVD zal niet in een nieuw college zitten

Zo, en hoe nu verder? De VVD, GroenLinks en D66 hebben alle flinke winst geboekt. Zij zijn de winnaars van de raadsverkiezingen. Maar hoe moet een nieuw college van B&W in elkaar steken? Eens kijken wat de mogelijkheden voor een nieuwe coalitie zijn. De gemeente Rheden heeft 27 raadszetels. Een coalitie moet dus kunnen beschikken over minimaal 14 zetels. De VVD (6 zetels) heeft als grootste partij nu het initiatief om bij de vorming van een coalitie het voortouw te nemen. Een lastige klus.

Als we nu eens Riviersteen als uitgangspunt nemen. De VVD (6 zetels) en het CDA (4 zetels) zijn tegen woningbouw op Riviersteen. Daar past alleen D66 (3 zetels) bij. Samen hebben zij 13 zetels, net niet genoeg voor een meerderheidscoalitie. Ja maar, zult u zeggen, en Gemeentebelangen dan? Die was toch óók tegen woningbouw op Riviersteen? Jawel, maar dat was de fractie van Gemeentebelangen onder aanvoering van Piet Wubs. Die is weg en nu keert Wim Pieper voor Gemeentebelangen terug in de raad. Wim heeft zich in woord en geschrift altijd fel tegen dat standpunt afgezet. Bovendien heeft hij de pest aan Ronald Haverkamp en de VVD. Ook met Jaap Uijthof, eertijds raadslid voor D66 en in de nieuwe raad teruggekeerd voor de VVD, heeft hij het nooit goed kunnen vinden.

Gaat de ChristenUnie zich dan bij zo’n VVD-CDA-D66 coalitie aansluiten. Dat zou een meerderheid van 14 zetels opleveren. Maar dat zie ik nog niet gebeuren. De ChristenUnie is veel meer een natuurlijke partner voor de PvdA. Bovendien kan de ChristenUnie op principiële gronden maar moeilijk overweg met D66. Veel te vrijzinnig.

Wat dan? Gaat de VDD toch in zee met de PvdA? Dan moet Riviersteen worden doodgezwegen. Je zou kunnen redeneren dat die kwestie al besloten is. Maar dan zouden zowel de VVD als de PvdA zich ongeloofwaardig maken. De VVD heeft samen met het CDA en Gemeentebelangen het plan getorpedeerd en dat werd hen door de PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie niet in dank afgenomen Riviersteen blijft voorlopig nog boven de markt zweven en op enig moment komt de vraag wat er met het terrein moet gebeuren toch weer op tafel.

Bovendien heeft Haverkamp de afgelopen jaren zijn coalitiegenoten van de PvdA en GroenLinks ook op andere gebieden herhaaldelijk flink geprovoceerd. Niet alleen met Riviersteen. Voorbeelden daarvan zijn de bouwplannen van de Aldi, de “krimp”discussie waar de bouwpastors van de PvdA niet op zaten te wachten en de vervanging van de kliko’s, op voorstel van GroenLinks wethouder Harriët Tiemens. Het zou me hooglijk verbazen als GroenLinks nog ’n keer met de VVD in zee gaat. GroenLinks liet zich opsluiten in de coalitie en wist zich geen raad met Riviersteen en Nimmer Dor. Haverkamp had daar geen boodschap aan en hij passeerde GroenLinks ter linkerzijde. En de vervanging van de kliko’s kwam ook op een goed moment. Daar was de VVD ook op tegen. Tiemens voelde zich echt gepakt door Haverkamp. Dat was te merken aan de ingezonden brieven in de lokale en regionale pers. En nog wat. De PvdA en GroenLinks waren bij de raadsverkiezingen een lijstverbinding aangegaan en de PvdA en GroenLinks kunnen elkaar nu niet laten vallen. Dat zou zo’n beetje neerkomen op hoogverraad.

En dan zijn er nog andere fikse uitdagingen. Alle gemeenten, ook Rheden, worden de komende jaren flink gekort. Dan zullen er keuzen gemaakt moeten worden. Hoe worden die tekorten opgevangen? Om de sociale voorzieningen op peil te houden zijn de PvdA en GroenLinks bereid tot lastenverzwaring. De VVD ziet daar niets in. Die wil juist gaan snijden.

Nee, ik zie nog geen coalitie tot stand komen waarin zowel de VVD als de PvdA en GroenLinks is vertegenwoordigd. Tenminste niet als de VVD, de PvdA en GroenLinks hun geloofwaardigheid willen behouden.