De vrije markt op zondag

Journalist Martin Hermens van De Gelderlander schreef op 12 november een opiniestuk in de zaterdageditie. Daarin brak hij een lans voor de koopzondag. Onderstaand een reactie op dat artikel, Een enigszins aangepaste versie van deze posting zond ik afgelopen vrijdag aan De Gelderlander. Ik kreeg geen reactie terug. 

In de gemeente Rheden is een hevige strijd gaande over de zondagsopenstelling. Rechtszaken, bezwaarschriften, polls, enquêtes, petities en posteracties vliegen je om de oren. Ook de Gelderlander doet een duit in het zakje. Redacteur Martin Hermens (Gelderlander, 12 november) steekt niet onder stoelen of banken dat hij voorstander van de uitbreiding van het aantal koopzondagen is. Hij tekent daarbij aan dat de uitbreiding van het aantal koopzondagen niet alleen het belang van de ondernemer mag dienen. Het personeel moet ook worden gehoord. Daarmee suggereert hij dat het vooral de ondernemers zijn die belang bij de Rhedense zondagsopenstelling hebben.

Daar zijn de nodige vraagtekens bij te zetten. De gemeente Rheden heeft op aanvraag van precies vijf ondernemingen, alle vijf grote supermarktketens, de zondagsopenstelling uitgebreid. De overige meest kleine ondernemers zitten daar juist niet op te wachten. Zij werken zich al drie slagen in het rond en zien hun sociale leven (en dat van hun personeel) in rook opgaan. Daarnaast vrezen zij groeiende kosten die onvoldoende gecompenseerd worden door de omzet op zondag. Het ongelimiteerd doordrukken van de vrije markt zal hen op den duur de kop kosten. Maar, is het betoog van de gemeente, de ondernemer heeft de vrijheid om op zondag geopend te zijn. Hij hoeft niet. Dat zijn loze kreten. Wil de lokale winkelier niet helemaal door het grootkapitaal worden weggedrukt dan moet zijn negotie op zondag open. Als hij geluk heeft dan houdt hij er een karige belegde boterham aan over. Anders is het sowieso over en sluiten.

Er zijn nog veel meer argumenten die tegen de zondagsopenstelling in Rheden pleiten. De Commissie Bezwaar en Beroep heeft niet voor niets het advies gegeven de kwestie opnieuw in overweging te nemen. Het door de VVD gedomineerde college van B&W is onzorgvuldig met de belangen van de kleine ondernemers omgesprongen, maakt creatief gebruik van de toerismebepaling in de wet en heeft niet gekeken naar milieu, leefbaarheid en veiligheid. Dan heb ik het nog niet eens gehad over al die mensen die juist prijs stellen op een rustdag in de week. Een dag in de week waarop de accu voor de volgende ronde kan worden opgeladen. En daar hoef je geen christen-fundamentalist voor te zijn.

Volgens Hermens zijn dit argumenten uit het verleden. Mensen die achter die argumenten staan houden oude problemen in stand en vinden winkelen via internet ‘waarschijnlijk’ ook verwerpelijk. Hoezo vooringenomenheid? Het is maar hoe je het brengt. Deze ouwe zak was al met internet bezig toen Martin ‘waarschijnlijk’ nog in de luiers lag. En verder haal ik mijn tartaartje wel op zaterdag. Daar heb ik internet niet voor nodig.

Op 25 november verkondigt D66-raadslid Krista den Hertog in de Gelderlander dat vooral de tegenstanders zich roeren en de D66-petitie was al zo’n 100 keer getekend. Volgende keer even checken! Het raadslid legde een velletje carbon onder de cijfers. Blijkbaar kijkt Den Hertog ook nooit op de site van de Gelderlander. De reacties op de zondagsopenstelling spreken daar voor zich. Ik durf te stellen dat het juist de voorstanders van de zondagsopenstelling zijn die zich roeren.
Ik heb best begrip voor de argumenten van de voorstanders van de zondagsopenstelling. Het is voor de consument hartstikke gemakkelijk. Nog wel. Maar als we de vrije markt niet afremmen dan kunnen we straks voor onze inkopen alleen nog maar terecht bij de grootwinkels. Dan maakt het niet meer uit waar we onze boodschappen doen. Het is dan toch overal hetzelfde. Laten we dan vooral nooit meer klagen over de vrije markt. Of het nu winkels, banken, ziekenhuizen of energie-, vervoer-, post- of nutsbedrijven zijn. En niet te vergeten, de kranten!