Meicirculaire – deel twee – 2024-2027

In de kadernota meldt het college een dreigend tekort van € 5,8 miljoen in 2024, En voor de jaren daarna ziet het er nog veel somberder uit met als dieptepunt een tekort van € 11,2 miljoen in 2026.  

Ik vraag me af of deze cijfers overeenkomen met de werkelijkheid.

Onderstaand de tekorten volgens het college van B&W: 

Gemeenten krijgen geld van de Rijksoverheid uit het gemeentefonds. Hiermee betalen zij een deel van hun uitgaven. Gemeenten bepalen zelf waar ze dit geld aan besteden. Zij moeten dit wel uitleggen aan de gemeenteraad.

Eerst even wat uitleg over termen die worden gebruikt. Er zijn enkele typen uitkeringen. De Algemene Uitkering is de basisuitkering die de gemeente naar eigen inzicht kan besteden. Gemeenten krijgen naast de Algemene Uitkering ook zgn. Decentralisatie- en Integratie-uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze zijn bedoeld voor specifieke taken als bijv. Voogdij (Jeugd) of Armoedebestrijding Kinderen. 

 Algemene Uitkering + Decentralisatie- en Integratie Uitkeringen = Totale Uitkering. 

Naast de Meicirculaire 2023 van het Rijk (inclusief de Rekentool) is er ook het Memo Meicirculaire gemeentefonds 2023 van de gemeente Rheden waarin het college van B&W zelf aangeeft welke bedragen de gemeente Rheden uit het gemeentefonds ontvangt. 

In een eerdere vergadering had ik al gevraagd of de genoemde bedragen de Totale Uitkering of de Algemene Uitkering betreft.  Volgens de wethouder betreffen de bedragen in de memo de Totale Uitkering.

Ik zie grote afwijkingen tussen de bedragen volgens de rekentool van het Rijk en de uitkeringsbedragen die in het Memo Meicirculaire gemeentefonds 2023 worden genoemd. En dan gaat het niet om een paar stuivers maar om miljoenen.

Hoewel de wethouder aangaf dat de bedragen in de memo de Totale Uitkering betreffen heb ik voor de zekerheid ook de bedragen vergeleken met de Algemene Uitkering (zie verderop).

Totale Uitkering

Omdat de wethouder aangaf dat de bedragen die in de memo worden vermeld de Totale Uitkering betreffen heb ik de bedragen die daarbij horen als eerste vergeleken.

Zie onderstaande tabel. De bedragen (Totale Uitkering) over de jaren 2024 tot en met 2027 die de gemeente volgens de rekentool van het rijk ontvangt (bovenste regel) en de bedragen die het college zegt te ontvangen (onderste regel).

Dus: Uitgaand van de Totale Uitkering ontvangt de gemeente volgens de rekentool van het Rijk de komende jaren aanzienlijk meer geld dan het college in het Memo aangeeft. In 2024 ontvangt Rheden in de versie van het Rijk € 909.303 meer dan volgens het memo. En dat bedrag loopt in de jaren daarna zeer sterk op. Het gaat daarbij om miljoenen. In het voordeel van de gemeente dus.

Volgens de Rijkstool ontvangt Rheden In 2025 € 5.725.063, - meer. In 2026 loopt dit op naar € 8.407.404, - en in 2027 is het zelfs € 12.354.136 meer. Miljoenen euro’s meer dus dan het college in haar memo aangeeft.  

Als ik deze verschillen (afgerond) verreken met het financieel perspectief dan ziet de rekening er zo uit:

Nog steeds een fors tekort in 2024 maar toch al iets minder fors dan het college verwacht. Bovendien ziet de toekomst er vanaf 2025 wel heel erg anders uit!

Algemene Uitkering

Zoals aangegeven heb ik voor de zekerheid toch ook even de bedragen vergeleken die horen bij de Algemene Uitkering. Dan krijg ik andere verschillen. 

Zie onderstaande tabel. De bedragen (Algemene Uitkering) over de jaren 2024 tot en met 2027 die de gemeente volgens de rekentool van het rijk ontvangt (bovenste regel) en de bedragen die het college zegt te ontvangen (onderste regel).

Maar dan zijn de verschillen nog steeds verontrustend groot. En zeker voor 2024. Volgens de Rijkstool ontvangt Rheden in 2024 dan € 5.715.611- miljoen minder dan het college zelf denkt. In 2025 bedraagt het nadeel voor Rheden € 666.312, -. Vanaf 2026 ziet het er dan weer beter uit. In 2026 ontvangt Rheden € 2.157.008, - meer dan ze zelf verwacht en in 2027 zelfs € 6.355.998, - meer.

 Let op! Dan ontvangt de gemeente in de versie van het Rijk in 2024 ineens € 5.715.711, - euro minder dan volgens haar eigen Memo. Dan VERDUBBELT het tekort in 2024 van 5,8 miljoen euro naar 11,5 miljoen euro.

Hoe is dat in vredesnaam mogelijk. Ik ben er nog steeds niet achter waardoor dat komt. Heeft u gelijk of heeft de rekentool van het rijk de juiste bedragen.  In het laatste geval kunnen de zorgen van Rheden over het sluitend maken van de begroting aanzienlijk minder zijn.

Mijn verwarring is groot.  Maar ik wil absoluut weten hoe dit kan. Zoals ik al eerder zei. Ik ben geen expert. Ik ben een lokale amateurpoliticus. Wel uiterst nieuwsgierig, dat wel, iemand die licht probeert te verschaffen in de financiële duisternis en zijn controlerende taak zo goed mogelijk te vervullen. En ik baseer me op de gegevens die ik tot mijn beschikking heb gekregen.  

Ergens zit er iets scheef. Zit het scheef in de vergelijkingen die ik gemaakt heb, zit het scheef in de berekeningen van het Rijk of van de Gemeente of zit er iets scheef in mijn hoofd? Zit het in onderliggende data waar ik niet bij kan? Is de uitkeringsfactor die in de Rekentool wordt gebruikt niet juist? Sta ik hier onzin te verkopen? Daarom heb ik de wethouder gevraagd om mij te helpen om dit allemaal recht te zetten, om deze kluwen te ontwarren. En ik laat me daarbij niet het bos insturen.

Waarom wijken de cijfers van het Rijk zo sterk af van de cijfers die de gemeente geeft? Ik hoor graag precies hoe het zit? En kan ik het rekentool die bij de Meicirculaire wordt geleverd gebruiken? Of is daar nog een gebruiksaanwijzing bij nodig.  Zo nee, waarom niet? Zo ja, waar is die?  En nog belangrijker: zijn de cijfers die in het Memo als Eindstand algemene uitkering 2023-2027 (o.b.v. meicirculaire) staan aangegeven correct! Hoe komt u aan die cijfers?

Ik word een dezer dagen uitgenodigd om me te laten voorlichten over de manier waarop de gemeente tot haar cijfers komt. Ik ben reuze benieuwd!