Extern onderzoek: Conclusies over de verantwoordelijkheid

Conclusies over de verantwoordelijkheid

9. Iedere betrokkene is vanuit zijn eigen rol verantwoordelijk:
• De stuurgroep is er niet in geslaagd om met overzicht in financiële zin aan het stuur van het project te zitten. De oorzaken zijn in de voorgaande conclusies onderbouwd.

Hier staat een waarheid als een koe. Letterlijk. De stuurgroep was niet in control. De bestuurlijke controle was onvoldoende. De bestuurlijke controle heeft volledig gefaald.
En........wat gaan we daar nu dan aan doen?

• De projectdirectie is teveel onderdeel geworden van het politieke proces, is er niet in geslaagd om het project adequaat en met overzicht te managen en is er niet in geslaagd om ook adviseur van de gemeente te zijn.

Ja wat wil je nou?. De projectdirectie deed de provinciale belangen.

• Het College van B&W was door diverse oorzaken de facto niet ‘in control’. Het college van B&W heeft de raad niet adequaat kunnen informeren over de financiële voortgang en heeft het project niet tot een ‘gemeentelijk project’ weten te maken.

Nog zo een. Natuurlijk niet. Het college van B&W “zat er bovenop”. Zo konden ze nooit zien wat er onder hun ... gebeurde.
Ook hier geldt: de bestuurlijke controle heeft gefaald. En ook hier is de vraag wat we daar nu aan gaan doen.

• De raad is nooit ‘eigenaar’ van het project geweest. De raad liep vanaf begin van de planfase achter de feiten aan, heeft de kaderstellende en controlerende taak onvoldoende ingevuld en werd daartoe ook niet in staat gesteld. De nadruk is steeds meer op de volksvertegenwoordigende rol komen te liggen De raad is onmachtig gebleken in dit project.

De raad is nooit eigenaar van het project geweest omdat de raad nooit eigenaar van het project wilde worden. In mei 2005 heeft ze bewust die kans laten lopen. En ze heeft dat nog eens dunnetjes over gedaan in november 2005. Het rapport verzwijgt zaken. Ik had het kunnen weten. In mijn naïviteit heb ik toch mijn medewerking aan het onderzoek gegeven. Volkomen overbodig. Had ik niet moeten doen. De inhoud van het interview dat ik met de onderzoeker had is door de Lysias-onderzoeker, de begeleidingscommissie of door beiden zorgvuldig buiten het rapport gehouden. Dat zou ook al te pijnlijk zijn nietwaar. En het zou nog maar weer eens duidelijk gemaakt hebben dat B&W en de Raad wel degelijk gewaarschuwd waren. Van mijn interview met de onderzoeker heb ik in het rapport niets teruggevonden. Mijn verklaringen zijn zorgvuldig uit het rapport gehouden. Net als de inhoud van de moties die wij op 31 mei 2005 en 7/8 november 2005 hebben ingediend. Geschiedvervalsing en het manipuleren van de waarheid. Daar kom ik uiteraard nog wel even op terug.

De duiding van de afzonderlijke verantwoordelijkheden is slechts een deel van het verhaal. Juist in de gezamenlijke invulling van de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen ligt de oorzaak van het falen van dit project. Cruciaal is dat juist het samenspel tussen stuurgroep, projectdirectie, college van B&W, ambtenaren en de raad heeft geleid tot de problemen.

En ze hadden nog wel zo keihard "samengewerkt".

10. Er was bij de samenwerkingspartners te weinig ervaring met dit soort complexe gebiedsontwikkelingsprojecten.
Bij gebiedsontwikkeling worden door verschillende betrokkenen verschillende opgaven op een integrale en samenhangende wijze opgepakt. Dat betekent altijd dat het complexe projecten zijn, zowel in de aard van het project (de integrale verbinding van verschillende opgaven) als in het proces (verschillende partijen met verschillende ‘achterbannen’ en deelbelangen). Gebiedsontwikkeling was een relatief nieuw fenomeen voor alle betrokkenen. Er was weinig ervaring met dergelijke projecten. Achteraf constateren we dat het – zowel de afzonderlijke partijen als de partijen gezamenlijk - heeft ontbroken aan voldoende kennis en ervaring met een dergelijk project. De provincie had wel ervaring met grote infrastructuurprojecten maar geen ervaring met de combinatie van gebiedsontwikkeling met infrastructuur. De dynamiek van gebiedsontwikkeling, de afhankelijkheid van de infrastructuuropgave van de uitkomsten van de gebiedsontwikkeling en de eisen die worden gesteld aan de financial control van een project met een ‘fixed budget’ zijn onderschat.

De gemeente had geen ervaring met een dergelijk complex project en had in de eigen organisatie ook niet de competenties in huis om de gebiedsontwikkelingsopgave binnen het grotere geheel van het project te kunnen beheersen.

ProRail had misschien nog wel de meeste ervaring die nodig was voor dit project. Maar gelet op de bijzondere rol en positie van ProRail waren zij slechts zijdelings betrokken bij de het verbinden van de infraopgave met de gebiedsontwikkeling.

Ach ja. Je kunt het ze niet echt verwijten want ze konden er niets aan doen begrijp je? Ze hadden immers geen ervaring. Het kostte wel ’n paar centen, er vielen zo links en rechts wat slachtoffers en bijna was er een volksopstand uitgebroken maar wat wil je. Dat gebrek aan ervaring is ons opgebroken. Maar joh, iedereen heeft wel naar eer en geweten samengewerkt.